Η αρχιτεκτονική προμελέτη για την ανάπλαση του δημόσιου χώρου του κεντρικού τομέα της Σπάρτης (περιοχή παρέμβασης επί της οδού Κ. Παλαιολόγου, μεταξύ των οδών Βρασίδου και Ευαγγελιστρίας), που προωθεί η Δημοτική Αρχή Σπάρτης, παρουσιάστηκε στο Δημοτικό Συμβούλιο Σπάρτης την περασμένη  Παρασκευή 12/4.

Τη μελέτη εκπόνησε η Αναπτυξιακή Πάρνωνα ΑΕ με ομάδα μελέτης που αποτελείται από τους: Κωνσταντή Κίζη-αρχιτέκτων ΕΜΠ, Meng, PhD, Γιάννη Κίζη-αρχιτέκτων ΕΜΠ, ομότιμο καθηγητή ΕΜΠ και Μανώλη Συμιακάκη-αρχιτέκτων ΕΜΠ.

Οι κύριες επιλογές της αρχιτεκτονικής προμελέτης είναι οι εξής:

Η προμελέτη αποσκοπώντας μακροπρόθεσμα στην πλήρη πεζοδρόμηση των δύο κεντρικών αξόνων (Παλαιολόγου και Λυκούργου), προτείνει κατ’ αρχήν την πιλοτική επέμβαση στο κεντρικό τμήμα της λεωφόρου Παλαιολόγου.

Δεδομένου ότι ο δρόμος δεν έχει ακόμη αποχαρακτηρισθεί ως εθνική αρτηρία, προτείνεται, σε πρώτη φάση, η διατήρηση της αμφίδρομης κυκλοφορίας σε ροές πλάτους μίας λωρίδας στον άξονα της λεωφόρου.

Αυτός ο νέος δρόμος, συνολικού πλάτους 7 μέτρων, διαστρώνεται με κυβολίθους, που αποτελούν το οδόστρωμα του μελλοντικού πεζοδρόμου. Καταλαμβάνει τον άξονα της λεωφόρου, στη ζώνη που σήμερα καλύπτεται από τα κεντρικά παρτέρια με τους φοίνικες. Έτσι, κατά τη διάρκεια της κατασκευής του, δεν θα διακοπεί η κυκλοφορία στις υφιστάμενες εκατέρωθεν ασφαλτοστρωμένες λωρίδες. Στην αρχή και στο τέλος της παρέμβασης προβλέπεται η συμβολή των δύο λωρίδων κυκλοφορίας ανά κατεύθυνση σε μια.

Η επιλογή της κατασκευής του λιθόστρωτου οδοστρώματος -τον μελλοντικού πεζοδρόμου - στο μέσον της σημερινής λεωφόρου αποσκοπεί στον τονισμό του άξονα προς την αρχαία Σπάρτη, κυρίαρχη ιδέα του νεοκλασικού σχεδιασμού του Stauffert στα χρόνια του βασιλιά Όθωνα. Μακροπρόθεσμα, λοιπόν, αυτός ο άξονας θα μένει ελεύθερος, επιτρέποντας την θέα καθ’ όλο το μήκος της λεωφόρου προς τον λόφο της αρχαίας Σπάρτης.

Σύμφωνα με τους μελετητές, «οι φοίνικες που φυτεύθηκαν κατά τον μεσοπόλεμο στον άξονα -και έχουν οπωσδήποτε συσχετισθεί με την εικόνα της πόλης έκτοτε- έχουν ήδη εκμετρήσει τον βίο τους. Πολλοί έχουν ξεραθεί, προσβεβλημένοι από έντομο. Υγιείς παραμένουν οι νεώτεροι, που φύονται στη νοτιότερη περιοχή της λεωφόρου.

Το ζητούμενο, όμως, δεν είναι η διατήρηση των φοινίκων, αλλά η απόκτηση περιβάλλοντος δροσερού, που θα καταστήσει τον δημόσιο χώρο ευχάριστο με συνθήκες δροσιάς στις δυσμενείς κλιματικές συνθήκες που επικρατούν το καλοκαίρι, και οι οποίες συνεχώς επιδεινώνονται με την κλιματική αλλαγή».

Εκατέρωθεν λοιπόν του κεντρικού λιθόστρωτου προτείνεται η ανάπτυξη δεντροστοιχιών από πλατάνια υψίκορμα. Τα παρτέρια τους, πλάτους 2.20 μέτρων με πεντάδες πλάτανων φυτεμένων ανά 7 μέτρα, διαχωρίζουν τον κεντρικό λιθόστρωτο δρόμο από τους ποδηλατοδρόμους.

 Το άλλο όριο των ποδηλατόδρομων διαμορφώνει ρηχό νεραύλακο με ήπια ρείθρα, το οποίο ανά αποστάσεις διευρύνεται σε μορφή μικρής ρηχής δεξαμενής επιμήκους σχήματος, μικρού πλάτους. Σ’ αυτές τις δεξαμενές αναβλύζουν χαμηλοί πίδακες νερού. Το αποτέλεσμα είναι η διαρκής παρουσία του υδάτινου στοιχείου σε δύο  παράλληλες ζώνες, μεταξύ ποδηλατόδρομων και πεζοδρομίων.

Η εξάτμιση θα κατεβάζει την θερμοκρασία δημιουργώντας μικροκλίμα ευχάριστο. Μεταξύ των νεραυλάκων και των οικοδομικών μετώπων προκύπτουν πολύ φαρδιά πεζοδρόμια. Μια ευρεία ζώνη μένει ελεύθερη μπροστά στις βιτρίνες των καταστημάτων.

Μεταξύ αυτής της ζώνης και των νεραυλάκων, ανάμεσα στις υφιστάμενες νεραντζιές, τοποθετούνται μεταλλικές πέργκολες. Πάνω τους αναρριχώνται τέσσερα είδη φυτών φυλλοβόλων, που την άνοιξη στολίζουν το δρόμο με τα χρώματα των λουλουδιών τους και το καλοκαίρι προσφέρουν σκιά σε δημόσια καθίσματα.

Οι πέργκολες είναι κατασκευασμένες με πρόνοια τοποθετήσεων τεντών και πλευρικών διάφανων αντιανέμιων πετασμάτων, στις περιπτώσεις που ενοικιάζονται από καταστήματα εστίασης. Η ομοιομορφία της κατασκευής τους θα απαλείψει την τυχαιότητα και την πολυμορφία της σημερινής εικόνας των ανάλογων κατασκευών που καταλαμβάνουν τμήματα των πεζοδρομίων.

Η διασταύρωση των λεωφόρων Παλαιολόγου και Λυκούργου οριοθετείται με μεταλλικά χαμηλά εμπόδια ως κυκλικός κόμβος, που είναι σε θέση να παραλάβει την σημερινή κυκλοφορία ιδιωτικών σχημάτων και λεωφορείων. Η κυκλοφορία αυτή εκ των πραγμάτων στο μέλλον θα μειωθεί, διότι θα εκτρέπεται σε περιφερειακός δρόμους, με τελική κατάληξη την δημιουργία κεντρικής πεζοδρομημένης έκτασης, το κέντρο της οποίας στολίζουν συστοιχίες υδάτινων πιδάκων. Το κεντρικό αυτό σύγχρονο συντριβάνι, συνδυασμένο με έγχρωμα εφέ φωτισμού σε κατάλληλους προγραμματισμούς θα αποτελέσει το σήμα κατατεθέν του κέντρου της πόλης, χαρίζοντας δροσιά, αλλά και καλαίσθητο θέαμα.

Καταλήγοντας, τα μέλη της ομάδας μελέτης αναφέρουν τα εξής: «Το νέο περιβάλλον που θα προκύψει θα προσφέρει ένα δημόσιο χώρο πρωτόγνωρο, που θα αγαπηθεί από τους πολίτες, οι οποίοι γρήγορα θα νιώσουν τα βιοκλιματικά ευεργετήματά του. Τα φυλλοβόλα (πλάτανοι και αναρριχητικά στις πέργκολες) το χειμώνα θα αφήνουν το φως και την θαλπωρή του ήλιου, ενώ το καλοκαίρι θα μετατρέπουν το δρόμο σε ένα δροσερό γραμμικό πάρκο. Η εμπορική κίνηση θα τονωθεί, διότι ο απρόσκοπτος και ανέμελος περίπατος θα προσελκύει όλο και περισσότερους πολίτες, που θα κινούνται στις ελεύθερες εμποδίων ζώνες μπροστά από τις προσόψεις των καταστημάτων».

Ο αστικός εξοπλισμός περιλαμβάνει παγκάκια με παροχή wi-fi, καλάθια απορριμμάτων, στηρίγματα σταθμεύσεως ποδηλάτων, τα υφιστάμενα περίπτερα ανακαινισμένα σε παραπλήσιες προς τις σημερινές θέσεις των.

Ακόμη, βυθιζόμενους κάδους απορριμμάτων διακεκριμένων για ανακύκλωση ή για σκουπίδια.

Ο φωτισμός διακρίνεται σε δύο παράλληλες ζώνες: εκατέρωθεν του κεντρικού πεζοδρόμου χαμηλότεροι ιστοί μεταξύ των πλατάνων φωτίζουν τον δρόμο και τους ποδηλατοδρόμους, ενώ απλίκες πάνω στους ορθοστάτες στις πέργκολες φωτίζουν τα πεζοδρόμια.

Βεβαίως, προβλέπεται η κατάργηση των εναέριων καλωδίων ηλεκτρισμού και η καθαίρεση των στύλων και των πυλώνων της ΔΕΗ, με τις ανάλογες πρόνοιες υπογειοποίησης.

Τα κύρια υλικά των επιστρώσεων είναι:
- κυβόλιθοι φυσικού γρανίτη στον κεντρικό δρόμο
- διάτρητοι τσιμεντόλιθοι για την ανάπτυξη χλόης στις λωρίδες φυτεύσεως των πλατάνων
- αντιολισθηρό «κουρασάνι» στους ποδηλατόδρομους
- σύνθεση ακτινωτή φυσικών γρανιτένιων κυβολίθων και σκυροδέτησης λωρίδων νεροπλυμένουβοτσαλοδέματος στο τετράγωνο τη διασταύρωσης των λεωφόρων (κεντρικό τετράγωνο)
- μαντεμένιες γραμμικές σχάρες συλλογής ομβρίων στα όρια του κεντρικού τετραγώνου και στα όρια του έργου προς βορράν και προς νότον.
- σκυρόδεμα με γραμμώσεις στις περιοχές μετάβασης από τον ασφαλτόδρομο των δύο λωρίδων στον λιθόστρωτο μιας λωρίδας.
- γρανιτόλιθοι με ανοιχτούς αρμούς για την ανάπτυξη χλόης στις θέσεις στάσης σχημάτων τροφοδοσίας και τουριστικών λεωφορείων πελατών των ξενοδοχείων.
- χαλύβδινες πέργκολες και πετάσματα αλουμινίου χρώματος γκρι μολυβί.
- ειδικά ανοξείδωτα ακροφύσια πιδάκων με ενσωματωμένα led φωτισμού του νερού.
- αδρό σκυροκονίαμα στα νεραύλακα και τις δεξαμενές με ήπια καμπύλη κλίσης στις όχθες τους.
- φωτιστικά σύγχρονης τεχνολογίας και μορφής με χαλύβδινους ιστούς.

Το λεξιλόγιο της παρέμβασης περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων:
-Πεζοδρομημένες επιφάνειες (κυβόλιθοι, βοτσαλωτά, πλακοστρώσεις κλπ).
-Ποδηλατόδρομους
-Οδοστρώματα ελεγχόμενης διελεύσεως οχημάτων
-Εδαφοκαλύψεις (χλόη, ανθώνες)
-Υδάτινες επιφάνειες (ρηχές με πίδακες, υδραύλακες συνεχούς ροής)
-Ζώνες εμπορίου – τροφοδοσίας
-Δενδροστοιχίες φυλλοβόλων (πλατάνια)
-Δενδροστοιχίες αειθαλών (νεραντζιές)
-Πέργολες με αναρριχητικά (γλυσίνες, αμπέλοπες, γιασεμιά κλπ.)

Ακολουθούν παρακάτω (στην έκθεση εικόνων) σχέδια και μακέτες του προτεινόμενου έργου

Ενημερωθείτε για όλη την επικαιρότητα της Λακωνίας και όχι μόνο μέσα από τη συνεχή ροή του www.lakonikos.gr. Κάνετε like στη σελίδα και γίνετε μέλος στην ομάδα του lakonikos.gr στο Facebook για να μαθαίνετε τα νέα πρώτοι! Με το κύρος και την αξιοπιστία του "Λακωνικού Τύπου", της μοναδικής ημερήσιας εφημερίδας της Λακωνίας με ιστορία 22 και πλέον ετών