Λίγες ώρες απέμειναν για την Ανάσταση του Θεανθρώπου, Ιησού Χριστού, και η Λακωνία απ’ άκρη σ’ άκρη ετοιμάζεται με προσμονή κι ευλάβεια να υποδεχθεί το χαρμόσυνο γεγονός, που σηματοδοτεί τη λύτρωση από τα Πάθη και την έλευση της ελπίδας στις ψυχές όλων. Σε πόλεις και χωριά του νομού, κάτοικοι κι επισκέπτες ετοιμάζονται να συρρεύσουν στους ναούς το βράδυ του Μ. Σαββάτου. Με τις λαμπάδες ανά χείρας, διακατεχόμενοι από αισθήματα αγάπης και σεβασμού, οι χριστιανοί καλούνται να συμμετάσχουν στην κατανυκτική ακολουθία της Ανάστασης, λαμβάνοντας την ευλογία από το ανέσπερο Αναστάσιμο Φως και το μήνυμα που αυτό μεταλαμπαδεύει, της συντριπτική νίκη της Ζωής.
Η πρώτη Ανάσταση τελείται νωρίτερα στις ενορίες, αφού λάβουν το Άγιο Φως προερχόμενο από τα Ιεροσόλυμα, το οποίο ανάβει το μεσημέρι του Μ. Σαββάτου. Στις 9:00 το πρωί θα ψαλεί ο Εσπερινός της Ανάστασης, η αποκαλούμενη και «Πρώτη Ανάσταση» και το τροπάριο «Ανάστα ο Θεός».
Το μέγα θαύμα της Ανάστασης σηματοδοτείται την ίδια μέρα με την αφή του Αγίου Φωτός στον Πανάγιο Τάφο των Ιεροσολύμων. Όπως κάθε χρόνο, η καμπάνα στις εκκλησίες χτυπά νωρίς περίπου στις 9:00 με 10:00 το βράδυ, με τους πιστούς να κατακλύζουν τους ναούς.
Το «Χριστός Ανέστη» θα ακουστεί στις 12:00 ακριβώς τα μεσάνυχτα του Μεγάλου Σαββάτου. «Δεύτε λάβετε φως» και «Χριστός Ανέστη» συνοδεύονται από τους χαρμόσυνους ήχους της καμπάνας και τους ασπασμούς της αγάπης. Μετά την Ανάσταση, οι πιστοί μεταφέρουν στο σπίτι τους το Άγιο Φως. Η Ανάσταση του Χριστού εορτάζεται από την Εκκλησία από τη στιγμή της καταβάσεώς Του στον Άδη. Εκεί όπου ελευθέρωσε τις ψυχές των δικαίων της Παλαιάς Διαθήκης από το κράτος του θανάτου και του διαβόλου.
«Η ζωή εν τάφω»: Σε συγκινησιακό κλίμα
η Αποκαθήλωση στον ΙΝ Οσίου Νίκωνος
Σε έντονα συγκινησιακό κλίμα τελέσθηκαν η ακολουθία των Μεγάλων Ωρών και ο Εσπερινός της Αποκαθηλώσεως στον Ιερό Ναό Οσίου Νίκωνος Σπάρτης, χοροστατούντος του σεβασμιωτάτου Μητροπολίτη κ. Ευσταθίου, το πρωί της Μ. Παρασκευής (3/5). Το «παρών» μεταξύ άλλων έδωσαν ο Λάκωνας υπουργός Παιδείας και Θρησκευμάτων, κ. Κυριάκος Πιερρακάκης, ο δήμαρχος Σπάρτης, Μιχάλης Βακαλόπουλος, ο πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου, Στέφανος Βρεττάκος και ο Αστυνομικός Διευθυντής Λακωνίας, Ταξίαρχος Βασίλης Τσιγαρίδης.
Πολλοί ήταν οι πιστοί κάθε ηλικίας, οι οποίοι προσήλθαν στον ναό για να βιώσουν την κορύφωση του Θείου Πάθους, προσκυνώντας αρχικά τον Εσταυρωμένο και στη συνέχεια, μετά την Αποκαθήλωση, τον λαμπρά στολισμένο Επιτάφιο του Ιησού Χριστού, εναποθέτοντας με ευλάβεια την προσευχή και τα αιτήματά τους.
Επίκαιρη ομιλία εκφώνησε ο ιεροκήρυκας της Μητρόπολης, πανοσ. αρχ. Ραφαήλ Τσάλτας, ο οποίος αναφέρθηκε στην ενανθρώπιση του Θεού και στην σταυρική θυσία Του για τη σωτηρία του Ανθρώπου.
Με την ολοκλήρωση της λατρευτικής σύναξης, ο σεπτός ποιμενάρχης καλωσόρισε τον υπουργό Κυριάκο Πιερρακάκη, ευχόμενος «ό,τι καλό κι ευλογημένο έχει η ψυχή του να το εξακτινώσει, ώστε να βοηθηθεί ο τόπος μας που έχει ανάγκη». Ολοκληρώνοντας, ευχήθηκε «η λαμπροφόρος Ανάσταση του Κυρίου μας να φέρει τη χαρά και την ειρήνη στις ζωές όλων των χριστιανών».
Λίγο αργότερα, μετά την Αποκαθήλωση, Φιλαρμονική Ορχήστρα του Δήμου Σπάρτης, υπό τον μαέστρο της Σαράντο Κανελλάκο, απέδωσε πένθιμα εμβατήρια στην κεντρική πλατεία Σπάρτης, μεταφέροντας στην κατανυκτική ατμόσφαιρα της ημέρας.
Σε Μάνη και Μονεμβασιά
Σε ενορίες των Δήμων Ανατολικής Μάνης και Μονεμβασίας -ακόμα και στις πλέον απομακρυσμένες- τη Μ. Πέμπτη τελέσθηκε η ακολουθία των Αγίων και Αχράντων Παθών του Ιησού Χριστού, ενώ τη Μ. Παρασκευή έλαβε χώρα η ακολουθία των Μεγάλων Ωρών και ο Εσπερινός της Αποκαθηλώσεως.
Το πρωί της Μ. Παρασκευής, για την ιερά ακολουθία της Αποκαθήλωσης του Κυρίου από τον Τίμιο Σταυρό, ο σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Μάνης κ. Χρυσόστομος Γ’ μετέβη στο Οίτυλο, όπου και κήρυξε τον θείο λόγο.
Εκτός από τους ντόπιους, αρκετοί εκδρομείς από Ελλάδα κι εξωτερικό επέλεξαν και φέτος να βρεθούν σε δημοφιλή μέρη της Λακωνίας, για να βιώσουν τη μοναδική εμπειρία της Μ. Εβδομάδας και του Πάσχα. Οι δε ετεροδημότες είχαν και πάλι την ευκαιρία για χαρμόσυνα ανταμώματα με τα αγαπημένα τους πρόσωπα.
Τα έθιμα του Πάσχα
στη Λακωνία
Ιδιαίτερη χροιά προσφέρουν στις άγιες αυτές ημέρες, οι θρησκευτικές εκδηλώσεις και τα πατροπαράδοτα έθιμα που αναβιώνουν σε διάφορες περιοχές της Λακωνίας.
Ένα μοναδικό θέαμα αποτελεί η περιφορά του Επιταφίου στα πλακόστρωτα σοκάκια της μεσαιωνικής πολιτείας της Μονεμβασιάς. Οι κάτοικοι που τον ακολουθούν με τα λευκά τους κεριά και οι ψαλμωδίες που αντηχούν στον βράχο δημιουργούν μια κατανυκτική ατμόσφαιρα. Στην εκκλησία του Ελκόμενου Χριστού τελούνται όλες οι λειτουργίες των ημερών, ενώ το απόγευμα της Κυριακής του Πάσχα στον περίβολο της εκκλησίας, γίνεται το παραδοσιακό κάψιμο του Ιούδα.
Στη Μάνη, ένα από τα έθιμα του Πάσχα είναι το καλό λαμπριάτικο αρνί. Γι’ αυτό πολλοί τρέφουν μια ξεχωριστή προβατίνα, τη «μανάρα», που θα γεννήσει το «λαμπρινό». Πρωί - πρωί μόλις βγει ο ήλιος της Λαμπρής, αρχίζει στα χωριά της Μάνης το ψήσιμο του αρνιού στη σούβλα. Ανάβουν έξω από το σπίτι τη φωτιά με κληματόβεργες, που κάνουν το σφαχτό πιο νόστιμο. Αναλαμβάνει λοιπόν ο πιο έμπειρος του σπιτιού. Αρχίζει το γύρισμα της ξύλινης σούβλας σιγά - σιγά, κι όχι πολύ κοντά στη φωτιά, για να μην «πάρει», να μη φρυγανισθεί το αρνί πριν της ώρας του.
Μια ακόμα μανιάτικη συνήθεια που χάνεται στο βάθος των ετών, σχετική με τη μαντική και τούτη, γίνεται σε μερικά χωριά με τα κόκκινα αυγά, το δεύτερο αυτό χαρακτηριστικό πασχαλινό φαγώσιμο. Παραχώνουν στη γη ένα αυγό τη Μεγάλη Πέμπτη και το βγάζουν την Κυριακή. Απ’ τα σχήματα των κηλίδων, που έχουν σχηματισθεί πάνω στο τσόφλι, προλέγουν οι εμπειρικοί τα μέλλοντα.
Ένα ακόμα έθιμο που τηρείται στη Μάνη, είναι και το ζύμωμα. Από την Μεγάλη Πέμπτη ζυμώνουν οι νοικοκυρές από μια λαμπριάτικη κουλούρα, με «επτάζυμο ζυμάρι» για καθέναν του σπιτιού, τους βαφτισιμιούς, τους συγγενείς και τους φίλους -ακόμη και γι’ αυτούς που λείπουν στα ξένα- και ετοιμάζουν τη νόστιμη γαλακόπιτα.
