γράφει ο Νεκτάριος Καλαντζής*

Ίσως είναι ο καλύτερος προορισμός για τριήμερο Αποκριών-Καθαρής Δευτέρας, με τον καιρό μουντό και βροχερό, χωρίς όμως να θέλει να σου σταματήσει το ταξίδι, την καλύτερη road trip διαδρομή στη Νότια Ελλάδα, τη Μάνη. Ξεκινώντας μεσημέρι Σαββάτου και προσπερνώντας τη Σπάρτη, φθάνω στο Γύθειο. Πρώτη εικόνα τα νεοκλασικά σπίτια να κοιτάζουν προς τη θάλασσα και με το ξενοδοχείο Ακταίον να δεσπόζει σε περίοπτη θέση. Ο κόσμος να περιμένει για την αποκριάτικη παρέλαση μπροστά από το νεοκλασικό δημαρχείο του Τσίλερ ως την πλατεία, μουσική και εγώ να κατευθύνομαι προς την Κρανάη με τον φάρο της. Το νησάκι που ενώνεται ουσιαστικά με μια μικρή λωρίδα γης με την πόλη του Γυθείου, εκεί που ο μύθος λέει ότι ο Πάρις πέρασε την τελευταία του νύχτα με την ωραία Ελένη πριν φύγουν για την Τροία. Εντυπωσιακός ο πύργος Τζανετάκη, με θέα όλο το Γύθειο αν και το μουσείο ήταν κλειστό. Ο πετρόχτιστος φάρος και πιο κάτω το εκκλησάκι δίπλα στη θάλασσα. Πρώτος παραθαλάσσιος περίπατος κατά μήκος του Γυθείου από το Κ.Υ ως το δημαρχείο και το στάδιο, την έδρα του Ολυμπιακού Γυθείου. Απόκριες στο Γύθειο, δοκιμάζοντας τοπικό παραδοσιακό παστέλι και χυμό Λακωνία. Το μπαλκόνι από το νεοκλασικό του Τσίλερ, που πια έγινε ξενοδοχείο, το La Boheme, έχει θέα τον φάρο και την Κρανάη και η εικόνα κινηματογραφική. Μετά από ένα απογευματινό τσάι στο ομώνυμο καφέ και φαγητό στα παραλιακά εστιατόρια, το επόμενο πρωί αν και η θέα από το χειμωνιάτικο μπαλκόνι σε καλεί να μείνεις και άλλη μια μέρα στο Γύθειο, αποχαιρετώ την Κρανάη και την πόλη και κατευθύνομαι νότια προς την άγρια Μάνη. Η θάλασσα αγριεμένη, παντού ερειπωμένα πυργόσπιτα σε οικισμούς μικρούς που δεν πάει ο νους σου, Μαυροβούνι, Σκουτάρι και πρώτη στάση ο παραθαλάσσιος και έρημος αυτή την εποχή Κότρωνας, ψαρότοπος από παλιά. Μετά το Νύφι και την Κοκκάλα, φθάνω στα Λάγια με τους πύργους, το καφενείο και το καμπαναριό και παντού πέτρα. Παίρνω το δρόμο για πολύ νότια και φθάνω Ταίναρο, το νοτιότερο άκρο της ηπειρωτικής Ευρώπης, εκεί που συναντάς από τη μία το Υπνομαντείο και τον Ταινάριο Ποσειδώνα με το Νεκρομαντείο, το περιβόητο ρωμαϊκό ψηφιδωτό που βρίσκεις μετά από λίγα λεπτά περπατήματος προς τον θρυλικό φάρο, που δεν κατάφερα να φθάσω λόγω της βροχής και κυρίως του σκοταδιού που πλησίαζε να πέσει. Το ψηφιδωτό σε προειδοποιεί ότι κάποτε εδώ ήταν η πύλη του Άδη, δίπλα στην άγρια θάλασσα και ο παλιός ναός των Ασωμάτων πιο πάνω, φτιαγμένος από μεγάλες πέτρες, σου δείχνει τον εξαγνισμό του Χριστιανισμού απέναντι στον Άδη. Αφήνοντας το Ταίναρο, τοπίο μαγικό, πηγαίνω προς το Πόρτο Κάγιο, με την μικρή προβλήτα και τις δυο τρεις ψαροταβέρνες και λιγοστούς θαμώνες, μέρος που δύσκολα πιάνει ο καιρός. Στο δρόμο για τη Βάθεια, μένεις να θαυμάσεις τον εντυπωσιακό πύργο που ανακαινίστηκε και σήμερα έχει γίνει ξενοδοχείο, το Tainaron Blue, μια τις καλύτερες θέες στη Μάνη.

Πρώτη στάση για φωτογραφία στο ύψωμα βλέποντας τη Βάθεια. Καρτ ποστάλ και πολυφωτογραφημένη η Βάθεια, βγαλμένη από μια άλλη εποχή. Χάνομαι στα στενά της, ανάμεσα από τους έρημους πύργους, τα μπαλκόνια με θέα τη θάλασσα και παντού πέτρα. Δαιδαλώδη δρομάκια και έρημοι πύργοι που περιμένουν να ξανακατοικηθούν, ίσως ο ωραιότερος οικισμός στην Ελλάδα. Επόμενη στάση, Γερολιμένας, άγριο τοπίο, αληθινή Μάνη, με τα ταπεινά σπίτια, την βοτσαλωτή παραλία και το Κυρίμαι, τις παλιές αποθήκες που σήμερα έγιναν ξενοδοχείο, που αποτελεί το στολίδι του Γερολιμένα. Εμπειρία ακόμη και ένας καφές στους ατμοσφαιρικούς χώρους του, που έχουν την ατμόσφαιρα μεσαιωνικού μοναστηριού, μπροστά την φουρτουνιασμένη θάλασσα και την πισίνα να περιμένει τους επισκέπτες του καλοκαιριού. Λίγο πριν νυχτώσει φθάνω στην Αρεόπολη και υπό βροχή μπαίνω στην εκκλησία των Ταξιαρχών, που τελείωνε ο Εσπερινός. Μετά για φαγητό στον κεντρικό δρόμο λίγο πριν την εκκλησία και επόμενο πρωί, χωρίς βροχή αυτή τη φορά, κάνοντας μια γρήγορη βόλτα στα πετρόχτιστα στενά της Αρεόπολης ανάμεσα στους πύργους και έχοντας στο χέρι λαγάνα με ελιά που μόλις είχα πάρει από τον παραδοσιακό φούρνο της Μηλιάς, επιστρέφω στην κεντρική πλατεία, βλέποντας τα μοναδικά βιβλία στην Αδούλωτη Μάνη, το παραδοσιακό βιβλιοπωλείο της περιοχής και αποχαιρετώντας τον Πετρόμπεη και το άγαλμά του. Πρωί Καθαρής Δευτέρας στο μαγευτικό και άδειο εκείνη την ώρα από κόσμο, Λιμένι, με τον Τάκη να ετοιμάζει τα τραπέζια για το μεσημέρι, με τα καλύτερα ίσως ψάρια της Μάνης και δίπλα τον παλιό πύργο του Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη, που σήμερα έχει γίνει ξενοδοχείο πάνω στο κύμα, το  Μαυρομιχάλαι. Οίτυλο και στάση στο Πέτρα και Φως, με την εντυπωσιακή πισίνα πάνω στη θάλασσα και επόμενος σταθμός, μεσσηνιακή Μάνη και Καρδαμύλη. Βόλτα στα στενά που ύμνησαν ποιητές και εμπνεύστηκαν ζωγράφοι, όπου και γυρίστηκε η ταινία ‘’Before Midnight’’, την καμινάδα του παλιού εργοστασίου δίπλα στη θάλασσα, την ταβέρνα της Λέλας, την Ακουαρέλλα για καφέ με το υπέροχο κήπο του νεοκλασικού και το πιο δίπλα κτίριο, που από παλιό τελωνείο μπροστά στη θάλασσα, έγινε ένα όμορφο καφέ. Και μετά, Παλαιά Καρδαμύλη με τον Αγ. Σπυρίδωνα και το υπέροχο καμπαναριό με τη μύτη προς τον ουρανό και τους πύργους των Τρουπάκηδων-Μούρτζινων, εκεί όπου φιλοξενήθηκε ο Κολοκοτρώνης λίγο πριν την Επανάσταση, ίσως το καλύτερο ολοκληρωμένο συγκρότημα πύργων στη Μάνη, με σιδηρουργείο, κήπο, εκκλησιά, τον οχυρωματικό πύργο και θέα στην καταπράσινη περιοχή και όλη την Καρδαμύλη να σου προσφέρεται για θέαση. Η Μάνη, είτε λακωνική, είτε μεσσηνιακή, δεν μπορείς να την ανακαλύψεις παρά μόνο αν γίνεις ένα με αυτήν, να τη ζήσεις, ανάμεσα στην πέτρα και την αγριάδα του τοπίου της, μέσα στα χωριά της, τους ερειπωμένους της πύργους και τον πολιτισμό της που άντεξε στα χρόνια, χωρίς να γνωρίσει κατακτητές. Αυτή είναι η Μάνη, αναλλοίωτη και γνήσια.

*Ο Νεκτάριος Καλαντζής είναι Οικονομολόγος, Κοινωνιολόγος, Δημοτικός Σύμβουλος του Δήμου Παλλήνης