Η αναγκαιότητα του προοδευτικού

Τρίτη, 12 Ιούλιος 2022 13:15 | | E-MAIL ΕΚΤΥΠΩΣΗ


                           
 «Δεν είναι η συνείδηση των ανθρώπων που καθορίζει το είναι τους, αλλά,  
                                       αντίστροφα, το κοινωνικό τους είναι καθορίζει τη συνείδησή τους»
                                                                               (Καρλ Μαρξ, Κριτική της πολιτικής οικονομίας)

Γενικά, η έννοια της προόδου είναι συνδεδεμένη με το σχέδιο παρέμβασης και κυριαρχίας του ανθρώπου πάνω στη φύση και παραπέμπει σε κάτι καλύτερο, σε μια διαρκή δυνατότητα βελτίωσης της ζωής όλων των ανθρώπων. Κατά καιρούς πολιτικά κόμματα, οργανώσεις και μεμονωμένα άτομα επιχειρούν να ταυτιστούν με την ευρεία έννοια του προοδευτικού, χωρίς όμως να έχουν κατορθώσει με σύγχρονους όρους να την εκφράσουν. Παρουσιάζονται κυρίως ως αριστεροί ή κεντρώοι, που κρύβονται πίσω από τη σοσιαλδημοκρατία των Σρέντερ και Μπλερ , όπου τα πάντα είναι ρεαλιστικά, εφικτά και πραγματοποιήσιμα, με τον κάθε φορά προσφερόμενο τρόπο.

Ο πολίτης αυτοπροσδιορίζεται ως δεξιός, χωρίς να ξέρει στην πραγματικότητα τι είναι, ως αριστερός, που κάτι καταλαβαίνει επιφανειακά και αόριστα και ως κεντρώος λίγο απ’ όλα, πότε από δω και πότε από κει. Φαίνεται ότι επικρατεί η αρχή, ότι δεξιός είναι ο μη αριστερός και αριστερός ο μη δεξιός. Μήπως οι άνθρωποι της εργασίας, γιατί περί αυτών πρόκειται, κινούνται από αρνήσεις και όχι από θέσεις; Μήπως οι νέες και οι νέοι έχουν την αίσθηση ότι όλα λειτουργούν κανονικά, ότι τίποτα δεν μπορεί να αλλάξει και εκδηλώνουν την αντίθεση με την αποστροφή τους; Μήπως δεν διαμορφώνουν οι ίδιοι απόψεις από τη μελέτη και εξέταση των πολιτικών πραγμάτων εμμένουν στη φασιστική αντίληψη ότι όλοι είναι ίδιοι και επαναπαύονται σε μια κατάσταση πολιτικής και κοινωνικής νιρβάνας, όπου όμως το ρουσφέτι ζει και βασιλεύει και τους νέους κυριεύει; Φαίνεται ότι η αριστερά, είτε το πιστεύει είτε όχι, δεν μπορεί να το κάνει με επιτυχία, ενώ η δεξιά είναι ο ολοκληρωμένος επιστήμονας που κυριαρχεί κατά κράτος. Η δεξιά πριμοδοτεί την ατομική πρωτοβουλία, την επιχειρηματική ελευθερία-ασυδοσία, χωρίς έλεγχο και περιορισμούς και την αντικατάσταση των δημόσιων υπηρεσιών από ιδιωτικές συμβάσεις, ενώ η αριστερά ευνοεί τα δικαιώματα των εργαζομένων, την κοινωνική προστασία τους και την ανακατανομή του πλούτου μέσα από τη διατήρηση και τη βελτίωση των δημόσιων υπηρεσιών και την κοινωνική ασφάλιση. Δηλαδή, η δεξιά είναι υποστηρικτής της φιλελεύθερης οικονομίας και της ολιγαρχίας του πλούτου, ενώ η αριστερά μέσα από τις κοινωνικές οργανώσεις προσπαθεί να αμβλύνει τις ανισότητες και να ενισχύσει τους οικονομικά ασθενέστερους. Γενικά, ο προοδευτικός αγωνίζεται ενάντια στην ανέχεια και την άγνοια προσπαθώντας να δημιουργήσει έναν τρόπο σκέψης υπέρ της συλλογικής ομοφωνίας, ενώ ο αντιδραστικός θεωρεί ότι η εξαθλίωση είναι αναπόφευκτη συνέπεια της αγοράς, η οποία επιβραβεύει τους καλύτερους. Επειδή κανένας πλούσιος δεν στηρίζει την αριστερά, ενώ πάρα πολλοί ευάλωτοι, φτωχοί μέχρι και ρακένδυτοι συμπορεύονται με τη δεξιά, μήπως υπάρχει έλλειμμα αληθινής απόκρισης και συμπεριφοράς και αντιπροσωπευτικής πολιτικής ταυτότητας;

Όμως, ο προοδευτικός νους αποτελεί τον κυρίαρχο παράγοντα της σταδιακής και βαθμιαίας βελτίωσης της ανθρώπινης ζωής, της συνεχούς αντιμετώπισης της πραγματικότητας και της διάλυσης των αντιφάσεων και των αμφισβητήσεων, με οδηγό την πορεία του μοναδικού δρόμου. Να καθαρίσει ο άνθρωπος το μυαλό από τα τεχνητά εμφυτεύματα, να αποκρούσει τις κάθε είδους παρεμβάσεις, να προσπεράσει τα εμπόδια  και να υπερβεί τα αναχώματα των επιτήδειων, οι οποίοι επιδιώκουν να αλλοιώσουν τον χαρακτήρα του και να αμφισβητήσουν την καθαρότητα και την ορθότητά του. Να εφοδιαστεί με αισιοδοξία και ελπίδα από τη ζωή, να εξαντλήσει κάθε πρόσφορο μέσο και με όπλα την εντιμότητα και την ηθικότητα, την ισότητα και την ισοκατανομή να εισβάλει στην κοινωνία των ανθρώπων, ως ακέραιη μονάδα εφαρμογής του ανθρωπισμού, του πολιτισμού και της δικαιοσύνης.

Οι εποχές για μια ομαδοποιημένη προοδευτική κατεύθυνση είναι πολύ δύσκολες. Το παγκόσμιο περιβάλλον και οι διεθνείς συνθήκες δεν επιτρέπουν την επίτευξη ισορροπίας μεταξύ των ανθρώπων, και της κοινωνίας και των ανθρώπων δηλ. τη δημιουργία μιας κουλτούρας θεμελιωμένης στις αξίες της ανθρώπινης ύπαρξης, αφού η επικρατούσα αντίληψη εκπορεύεται από τις κυρίαρχες δυνάμεις, συντηρείται από το διαδίκτυο και ωθείται όχι προς τη συλλογική συμφιλίωση, αλλά προς την ιδιωτικοποίηση. Έτσι, όλοι κινούνται γύρω από τον εαυτό τους, μη δίνοντας σημασία στους κοινωνικά εξόριστους, τους άστεγους και τους άσιτους, χωρίς βέβαια να καταλαβαίνουν ότι πολύ γρήγορα κάποιοι από αυτούς θα καταλήξουν στην περιθωριοποίηση και τα πεζοδρόμια.

Η υποτίμηση των ιδεολογιών και των ταξικών διαφορών, η ισοπέδωση των εννοιών και η …κατάργηση της δεξιάς και της αριστεράς που επιχειρείται από τους ισχυρούς, μέσω των άριστων κυβερνόντων, δεν πρόκειται να πείσουν κανένα, όσο υπάρχουν οι ανισότητες και οι αδικίες, η φτώχεια, η ανέχεια και η εξαθλίωση.

Τώρα, ο προοδευτικός απαιτείται να δώσει καθαρές και πειστικές απαντήσεις στα ερωτήματα, τα οποία έχουν μόνιμα καταγραφεί και διαχρονικά έχουν επιχειρηθεί να απαντηθούν με κάποιες επί μέρους αναφορές, χωρίς όμως συνολικά να έχει προκύψει θετικό αποτέλεσμα. Οι προορατικές και ανοιχτόμυαλες επιλογές που έχουν στόχο την πραγματική ανάπτυξη για όλους, η εντατικοποίηση των προσπαθειών και η κλιμακωτή αύξηση των μεταρρυθμίσεων, το ξεπέρασμα του συντηρητισμού, των παρωχημένων αντιλήψεων και νοοτροπιών και η εμφάνιση στοιχείων ριζοσπαστισμού, μέχρι και στοχευμένου ακτιβισμού θα αποτελέσουν τη βάση του πολιτικού και κοινωνικού εγχειρήματος. Μήπως τελικά πρέπει να συμφωνήσουμε όλοι σε μια ελεγχόμενη οικονομία, με μέτρα άμβλυνσης των ανισοτήτων και στήριξης των αδύναμων, που η φιλελεύθερη-νεοφιλελεύθερη οικονομία-ασυδοσία-λεηλασία για δεκαετίες έχει δημιουργήσει και όπου τα αγαθά τουλάχιστον της παιδείας, της υγείας και της ασφάλισης να τα απολαμβάνουν όλοι με ίσους όρους;

«Είμαστε όλοι διαφορετικοί, αλλά μοιραζόμαστε το ίδιο ανθρώπινο πνεύμα». (Στίβεν Χόκινγκ, Βρετανός φυσικός, κοσμολόγος και συγγραφέας, 1942-2018.)

ΔΕΙΤΕ ΤΑ ΟΛΑ ΣΤΗΝ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΑΡΘΡΑ
του Ανδρέα Πετρουλάκη
Το κλίκ της ημέρας
του Ανδρέα Πετρουλάκη

Πρόσφατα Νέα

Koutsoviti