Το ΠΑΚΙΣΤΑΝ ακουμπάει πάνω απ’ τον τροπικό του Καρκίνου, εκεί στη Ν. Ασία, ανάμεσα στο Αφγανιστάν και την Ινδία. Οι άνθρωποί του, γύρω στα 55 εκ., είναι κυρίως μουσουλμάνοι στο θρήσκευμα. Το εκμεταλλεύθηκε ως αποικία ο αγγλικός λέοντας ώσπου στα 1947 απέκτησε την ανεξαρτησία του. Ο ποταμός Ινδός που το διασχίζει αποτελεί το κύριο στήριγμα της γεωργίας στη φτωχή αυτή ορεινή χώρα της Ανατολής. Στα βουνά του (ψηλότερη κορυφή το Τίριτς Μιρ 7.700μ.) συναντάς σπάνια ζώα όπως την ίρβη (λεοπάρδαλη των χιόνων), το μεγαλόπρεπο πρόβατο Μάρκο Πόλο, το μπλε πρόβατο (Μπαράλ), τη μαύρη αρκούδα κ.ά.
 
Οι πακιστανοί είναι λαός φτωχός αλλά περήφανος, που τον διακρίνει η ευγένεια, η εργατικότητα, η υπομονή και η επιμονή. Το σταρένιο ψωμί αποτελεί τη βασική τροφή του λαού του Πακιστάν και συμπληρώνεται με κρέας ή λαχανικά. Εθνικό ποτό του το τσάι και το ξινόγαλο. Στις γιορτές σερβίρεται πιλάφι. Η εθνική τους ενδυμασία αποτελείται από γούνινο καπέλο (τζινάχ), μακρύ σακάκι (σερβάνι) και φαρδιά παντελόνια (σαλβάρ) ή στενά παντελόνια (τσουριντάλ). Οι γυναίκες στολίζονται με σαλβάρ, καμίλ ή κούρτα και μεγάλο σάλι (ντουπάττα) που σκεπάζει το κεφάλι και το στήθος.
 
Η μεγαλύτερη γιορτή των ΠΑΚΙΣΤΑΝΩΝ είναι το Ιντ αλ Φιτρ (γιορτή της διακοπής της νηστείας) που ακολουθεί το ραμαζάνι. Νωρίς το πρωί, τη μέρα της γιορτής, η οικογένεια θα πάρει ένα ελαφρό πρόγευμα με φιδέ, γάλα, φυστίκια, σταφύλια και χουρμάδες. Κατόπιν τα τζαμιά γεμίζουν πιστούς ντυμένους με τα καλά τους. Τα παιδιά ιδίως φορούν χαρούμενα ρούχα. Ακολουθούν επισκέψεις σε φίλους και συγγενείς και προσφέρονται γλυκά. Άλλη γιορτή είναι το Ιντ αλ Αντχά (γιορτή της θυσίας) που γιορτάζεται η προθυμία του Αβραάμ να θυσιάσει το γιο του Ισαάκ κατόπιν εντολής του Θεού. Γιορτάζεται με τον ίδιο τρόπο, μόνο που στη γιορτή αυτή κυριαρχούν τα φαγητά με βάση το κρέας.
 
Εθνική γλώσσα του ΠΑΚΙΣΤΑΝ είναι η ουρντού αλλά μιλιούνται και παντζάμπι, πουστού και σιντί. Οι γλώσσες αυτές ανήκουν στη μεγάλη ινδοευρωπαϊκή οικογένεια.
 
Το Ισλαμαμπάντ είναι η νέα πρωτεύουσα της χώρας, μια πανέμορφη σύγχρονη πόλη τριγυρισμένη από πράσινους λόφους που αποτελούν τους πρόποδες των Ιμαλαΐων. Κοντά της βρίσκεται η παλιά πρωτεύουσα, η αρχαία πόλη Ραουαλπίντι. Το Καράτσι είναι το μεγάλο λιμάνι του Πακιστάν στην Αραβική θάλασσα και βορειότερα βρίσκεται το γραφικό Χαϊντεραμπάντ. Τέλος, η εξωτική Λαχώρη είναι έδρα του αρχαιότερου Πανεπιστημίου του Πακιστάν με πολλά μνημεία διαφόρων ιστορικών περιόδων και τεμένη ιστορικής σπουδαιότητας.
 
Η οικονομία του ΠΑΚΙΣΤΑΝ είναι κυρίως γεωργική με σημαντικότερα προϊόντα το σιτάρι, το ρύζι και το βαμβάκι. Καλλιεργούνται επίσης καπνός, ζαχαροκάλαμο και φρούτα. Η κτηνοτροφία και η αλιεία συμπληρώνουν το φτωχό εισόδημα των πακιστανών. Η αποικιοκρατία κράτησε σε στασιμότητα και υπανάπτυξη την οικονομία της χώρας. Κύρια βιομηχανία είναι η υφαντουργία. Έχει επίσης κοιτάσματα φυσικού αερίου, άνθρακα, γύψου, χρωμίτη κ.ά.
 
Η κοιλάδα του Ινδού στην οποία ανήκει η περιοχή του ΠΑΚΙΣΤΑΝ είναι από τα αρχαιότερα λίκνα πολιτισμού, εφάμιλλο με τα λίκνα της αρχαίας Αιγύπτου, της Μεσοποταμίας και της Κίνας. Υπάρχουν στο ΠΑΚΙΣΤΑΝ περιοχές με ιστορία 500.000 ετών, από την εποχή που ο άνθρωπος έμαθε να κατασκευάζει πρωτόγονα λίθινα εργαλεία.
 
Η μακρόχρονη αποικιοκρατία, οι αλλεπάλληλες πολιτικές κρίσεις, οι δικτατορίες, οι εμφύλιοι πόλεμοι, ο πόλεμος με την Ινδία και οι πρόσφατες αμερικανικές παρεμβάσεις κι επεμβάσεις στην περιοχή, οδήγησαν το ΠΑΚΙΣΤΑΝ σε βαθιά φτώχεια και δυστυχία. Έτσι άνοιξε εύκολα ο δρόμος της μετανάστευσης προς τη Δύση. Το ΠΑΚΙΣΤΑΝ έχασε μέσα σε λίγα χρόνια το πιο ζωντανό και δραστήριο κομμάτι του πληθυσμού του, τους νέους ανθρώπους του, οι οποίοι «πήραν τα μάτια τους», κυνηγώντας την ουτοπία του χρυσού ονείρου της Δύσης.
 
Άραγε αυτά τα μελαχρινά, αδύνατα παιδιά με τα όμορφα ευγενικά χαρακτηριστικά και το αδιόρατο πικραμένο χαμόγελο που δε σβύνει ποτέ, φαντάζονταν, όταν έπαιρναν τα μονοπάτια της φυγής, ότι το όνειρο κρυβόταν ΚΑΙ στα πεζοδρόμια της Σπάρτης, όπου κάθε πρωί, μέσα στ’ αγιάζι του χειμώνα και την κάψα του καλοκαιριού, προσφέρουν τα νιάτα τους στο φτηνό μεροκάματο, στο σύγχρονο σκλαβοπάζαρο του 21ου αιώνα;
 
Άραγε αυτά τα παιδιά που στα μάτια τους λάμπει ακόμα ο ήλιος των Ιμαλαΐων, που άφησαν πίσω τους σπίτια με μικρές αυλές, γονείς, αδέρφια, συγγενείς, φίλους, αγαπημένες, γυναίκες, παιδιά… φαντάζονταν ποτέ ότι το όνειρο κρυβόταν μέσα σ’ ένα ετοιμόρροπο σπίτι, γωνία Παλαιολόγου και Ιωάννου - Αικ. Γρηγορίου στη Σπάρτη;
 
Αργά το βράδυ, σαν πέσει το σκοτάδι, τρυπώνουν σαν σκιές στο έρημο σπίτι και πλαγιάζουν στο ξύλινο πάτωμα πάνω σε βρώμικα κουρελιασμένα στρωσίδια. Απ’ τις χαραμάδες τρυπώνουν οι ήχοι της πόλης μαζί με τους ανέμους, και τα φώτα του δρόμου ζωγραφίζουν σκιές. Κλείνουν τα μάτια και «ταξιδεύουν» στη μακρινή πατρίδα. Και το πρωί, την ώρα που χαράζει, παίρνουν το δρόμο για να ζητιανέψουν το φτηνό μεροκάματο.
 
Εκείνο το βράδυ βούτηξαν τα ρούχα τους στο βρόχινο νερό για να τα ξεπλύνουν και τ’ «άπλωσαν» στο σύρμα της προστατευτικής περίφραξης. Μάλλον δε βγήκαν το πρωί για δουλειά. Στο κεφαλόσκαλο του ερείπιου ένα ζευγάρι αρβύλες ταλαιπωρημένες, δυο πασουμάκια γυναικεία, δυο μπουκάλια κρασί (;), άλλα δυο πάνινα παπούτσια που κάποτε είχαν ροζ χρώμα, μια μεγάλη σακούλα σκουπιδιών με ρούχα (;) και δυο-τρεις πλαστικές γλάστρες (!!!) αδειανές. Τι καλά που θα ’ταν να μπορούσε η ελπίδα να γίνει ένα λουλούδι εξωτικό απ’ τους λόφους του χωριού τους, να το φυτέψουν σε δυο χούφτες χώμα και να τ’ αφήσουν στη βροχή, να ρίξει ρίζες και ν’ ανθίσει την Άνοιξη που θα ’ρθει μετά το χειμώνα!
 
Σε λίγες μέρες γιορτάζουμε τα Χριστούγεννα. ΚΑΙ φέτος αμέτρητες φάτνες με το νεογέννητο Χριστό καρτερούν να δεχτούν το προσκύνημά μας. Δεκάδες αστέρες λαμπροί δείχνουν το δρόμο. Αρκεί να έχουμε καθαρή ματιά και καθαρή καρδιά για να τους δούμε.
 
Δεν ξέρω αν η φάτνη στο ετοιμόρροπο σπίτι, γωνία Παλαιολόγου και Ιωάννου - Αικ. Γρηγορίου στη Σπάρτη θα είναι γεμάτη τη νύχτα των Χριστουγέννων. Αυτό δεν έχει και τόση σημασία. Σημασία έχει, ο κάθε άνθρωπος, ν’ αναζητήσει μια φάτνη για να μοιραστεί την ανθρωπιά του για να γίνουμε επιτέλους, ΟΛΟΙ αδέρφια, για να χτίσουμε ΟΛΟΙ ΜΑΖΙ το νέο κόσμο, στον οποίο ο κάθε άνθρωπος θα έχει μια θέση στον ήλιο.
 
«δεύτε οι ευλογημένοι του πατρός μου, κληρονομήσατε την ητοιμασμένην υμίν βασιλείαν από καταβολής κόσμου. Επείνασα γαρ, και εδώκατέ μοι φαγείν, εδίψησα, και εποτίσατέ με, ξένος ήμην και συνηγάγετέ με, γυμνός και περιβάλετέ με, ησθένησα και επεσκέψασθέ με…»

                                                       Κ α λ ά  Χ ρ ι σ τ ο ύ γ ε ν ν α
                                                                                                                 Βαγγέλης Μητράκος