Αναθεώρηση σε αρκετά επίπεδα και σημαντικές αλλαγές και βελτιώσεις στο τουριστικό προϊόν που προσφέρει η Σπάρτη, επιτάσσουν τα στατιστικά στοιχεία από την έρευνα που πραγματοποιήθηκε κατά τη φετινή λειτουργία του περιπτέρου Τουριστικής Πληροφόρησης (infokiosk) της Περιφέρειας Πελοποννήσου στη Σπάρτη.
Σε ενημερωτική εκδήλωση, την Τετάρτη 20 Δεκεμβρίου, στο Διοικητήριο Λακωνίας παρουσιάστηκαν τα δεδομένα του infokiosk στο πάρκο ΟΤΕ, που περιείχαν τις απόψεις και τάσεις, καθώς και στοχευμένες προτάσεις για αναβάθμιση του τουριστικού προφίλ κι εν γένει των παροχών προς τους Έλληνες και αλλοδαπούς επισκέπτες.
Τα είπε και ο Νίκας
Σχολιάζοντας τα δεδομένα που γνωστοποιήθηκαν τόσο για το περίπτερο στη λακωνική πρωτεύουσα, όσο και από τις ανάλογες δομές σε Αργολίδα, Κορινθία και Μεσσηνία, ο περιφερειάρχης Παναγιώτης Νίκας επεσήμανε ότι «η διαπίστωση των ποιοτικών και ποσοτικών χαρακτηριστικών των επισκεπτών της Περιφέρειας συνδράμουν στον εντοπισμό προβλημάτων». Επιπλέον, συνέχισε ο περιφερειάρχης, «τα στοιχεία αυτά συνδράμουν και στη χάραξη της στρατηγικής για την προβολή της Περιφέρειας -ιδιαίτερα σε χώρες οι κάτοικοι των οποίων φαίνεται ότι επιλέγουν να επισκεφθούν την Πελοπόννησο». Παρατήρησε δε ότι «αποτελεί ελάχιστο δείγμα εκτίμησης προς τους ανθρώπους αυτούς να υπάρχουν φυλλάδια στην γλώσσα τους, όχι μόνο στα αγγλικά». Ακόμα, στάθηκε στην ανάγκη για την αναβάθμιση των συγκοινωνιών, αλλά και στην σημασία που έχουν οι υποδομές, όπως βεβαίως και η καθαριότητα και ο σεβασμός στο περιβάλλον, καθώς και η διασφάλιση της προσβασιμότητας στα διάφορα μνημεία και τους αρχαιολογικούς χώρους.
Στην παρουσίαση, την οποία συντόνισε η αντιπεριφερειάρχης Τουρισμού Άννα Καλογεροπούλου, παρέστησαν επίσης, μεταξύ άλλων, οι αντιπεριφερειάρχες Λακωνίας Θεόδωρος Βερούτης και Υποδομών και Περιβάλλοντος, Νίκωνας Τζινιέρης.
Σχεδόν 4.000 επισκέπτες
σε 11 μήνες με αιχμή τον Οκτώβριο
Συνολικά, από τον μήνα Ιανουάριο έως τον Νοέμβριο του 2023 επισκέφθηκαν τον χώρο του Τουριστικού Περιπτέρου, 3.991 τουρίστες, με μεγαλύτερη επισκεψιμότητα να παρουσιάζεται τον μήνα Οκτώβριο με 930 επισκέπτες. Μέχρι τον Δεκέμβριο, οι τουρίστες ανέρχονταν σε 4.171 άτομα.
Οι Έλληνες επισκέπτες βρίσκονται σταθερά στην κορυφή της επισκεψιμότητας, ενώ στις πρώτες θέσεις βρίσκονται Γαλλία, Γερμανία, ΗΠΑ, Ιταλία, Καναδάς, Μ. Βρετανία.
Έλεγχος με… χαμηλό βαθμό
Ελλείψεις και αστοχίες σε αξιοθέατα, μεταφορές και φροντίδα
Σύμφωνα με τα συμπεράσματα της έρευνας, «η παγκοσμίου φήμης ιστορία της Σπάρτης δεν προβάλλεται όπως της αρμόζει και η φροντίδα των μνημείων και αρχαιολογικών χώρων δεν επαρκεί».
Οι επισκέπτες εκφράζουν τις παρατηρήσεις τους και τα παράπονα τους που αφορούν τα εξής:
- Ελλιπής σήμανση στα αρχαιολογικά μνημεία ή στα σημεία τουριστικού ενδιαφέροντος ή σήμανση με φθορές:
• Μετάφραση του αγάλματος του Λεωνίδα, στα αγγλικά, braille και ηχητικά, το οποίο έχει και την υψηλότερη επισκεψιμότητα καθημερινά αλλά και σε αγώνες (Σπάρταθλον, Σπαρτακιάδα, Spartan Race κ.α.)
• Περιγραφή ιστορικότητας στο Κενοτάφιο του Λεωνίδα και το Μενελάιο.
• Ψηφιακή περιγραφή και απεικόνιση του αρχαιολογικού χώρου της Αρχαίας Σπάρτης, το Ιερό της Ορθίας Αρτέμιδος κ.α..
- Δυσκολία στην επίσκεψη των αρχαιολογικών χώρων από ΑΜΕΑ (με δυσκολίες κινητικότητας, όρασης, ακοής, αυτισμό κλπ συναφή).
- Θέματα ασφάλειας και ανεπάρκεια φύλαξης απομονωμένων αρχαιολογικών χώρων ή σημείων τουριστικού ενδιαφέροντος όπως το Ιερό Όρθιας Αρτέμιδος, η Ακρόπολη της Σπάρτης, το Μενελάιο κ.α..
- Το ωράριο των μουσείων. Κάθε Τρίτη το Αρχαιολογικό Μουσείο, η Οικία των Ψηφιδωτών, η Κουμαντάρειος Πινακοθήκη και το Μουσείο Ελιάς και Ελληνικού Λαδιού είναι κλειστά, όπως και τα απογεύματα. Πολλοί επισκέπτες, όμως, από την εμπειρία τους στις άλλες ευρωπαϊκές χώρες θεωρούν ως καθιερωμένη μέρα, τη Δευτέρα, να είναι κλειστά τα μουσεία.
- Τους θερινούς μήνες που οι θερμοκρασίες είναι ιδιαίτερα υψηλές στην Σπάρτη, πολλοί είναι οι επισκέπτες που επιλέγουν τις απογευματινές ώρες, όμως τα μουσεία είναι κλειστά.
- Έλλειψη κλιματισμού στο Αρχαιολογικό Μουσείο Σπάρτης.
- Η υψηλή τιμή του εισιτηρίου για την καστροπολιτεία του Μυστρά.
- Έλλειψη χάρτη και πληροφοριών για τον αρχαιολογικό χώρο του Μυστρά.
- Έλλειψη οπτικοακουστικού ξεναγού στον αρχαιολογικό χώρο του Μυστρά.
- Έλλειψη ψηφιακής απεικόνισης του αρχαιολογικού χώρου του Μυστρά.
- Έλλειψη λεωφορείων ΚΤΕΛ τις απογευματινές ώρες και τις Κυριακές για Μυστρά.
- Η μη αναφορά στην επίσημη ιστοσελίδα για απαγόρευση δεσποζόμενων ζώων στον αρχαιολογικό χώρο του Μυστρά. (Υπάρχουν δεσποζόμενα ζώα τα οποία έχουν το ρόλο συνοδών ατόμων με κάποια αναπηρία).
- Οι ανταποκρίσεις και η συχνότητα των δρομολογίων μεταξύ των ΚΤΕΛ της Περιφέρειας Πελοποννήσου. Οι ανταποκρίσεις για Καλαμάτα (το κοντινότερο αεροδρόμιο), Μάνη, αλλά και αρχαιολογικούς τόπους σε άλλους νομούς της Πελοποννήσου δυσκολεύουν πολύ την επίσκεψη των τουριστών.
- Η σελίδα του ΚΤΕΛ στο διαδίκτυο δεν είναι ενημερωμένη με όλα τα δρομολόγια και είναι μόνο στα ελληνικά, καθιστώντας το αδύνατο για τους ξενόγλωσσους επισκέπτες να ενημερωθούν και κατ’ επέκταση να οργανώσουν το ταξίδι τους.
- Προβλήματα που αφορούν τόσο στην διάθεση εισιτηρίων ακόμα και διαδικτυακά, την μεγάλη αναμονή των επισκεπτών, αλλά και στην ξενάγηση του Σπηλαίου Διρού η οποία χαρακτηρίζεται ανεπαρκής.
- Έλλειψη χώρων στάθμευσης.
- Καθαριότητα των δημόσιων χώρων.
- Έλλειψη δημόσιων wc στην πόλη ή σε αρχαιολογικούς χώρους όπως στην ακρόπολη της Σπάρτης.
- Έλλειψη χώρου αποθήκευσης αποσκευών περαστικών επισκεπτών.
- Έλλειψη σελίδας στο διαδίκτυο για την ενημέρωση εορταστικών εκδηλώσεων, δράσεων, πανηγυριών κτλ της περιοχής.
Προτάσεις για μια πιο φιλική
στους τουρίστες Σπάρτη
Όπως αναφέρθηκε από τους αρμοδίους, «κάποιοι επισκέπτες προτιμούν για περιβαλλοντικούς λόγους να επιστρέφουν τα έντυπα που τους παρέχουμε ώστε να μην επιβαρύνουν το περιβάλλον. Θα ήταν χρήσιμο να υπάρχει κάποια εφαρμογή περιήγησης για την πόλη ή κάποιος ψηφιακός οπτικοακουστικός οδηγός (audio guide) για να περιηγηθούν στα αξιοθέατα και τα μνημεία ή να επιλέξουν διαδρομές ή τουριστικές υπηρεσίες χωρίς τη χρήση εντύπων και χαρτών. Με αυτό τον τρόπο ελαχιστοποιείται η περιβαλλοντική επιβάρυνση και επιπλέον διευκολύνεται ο χρήστης καθώς η χρήση τεχνολογίας προσφέρει άπειρες δυνατότητες και εφαρμογές».
- Άλλη μια πρόταση είναι να υπάρχει «ένα «donation box», δηλαδή ένα τρόπος δωρεάς λχ ένας «ψηφιακός κουμπαράς» για την ενίσχυση των μουσείων και των αρχαιολογικών χώρων.
- Διασύνδεση των ΚΤΕΛ της Πελοποννήσου, ώστε να υπάρχει καλύτερη πληροφόρηση για τις ανταποκρίσεις των δρομολογίων ή παροχή πληροφοριών για τους τρόπους μετακίνησης των επισκεπτών στην Περιφέρεια Πελοποννήσου μέσω των υπαρχόντων ιστοσελίδων τους ή κάποιας εφαρμογής.
- Ενιαία διαδικτυακά εισιτήρια πρόσβασης στα μουσεία και αρχαιολογικούς χώρους που ανήκουν στον ίδιο φορέα.
- Επικαιροποίηση των τουριστικών πληροφοριών ανά τακτά χρονικά διαστήματα στα site μουσείων, αρχαιολογικών χώρων και άλλων φορέων.
- Σήμανση και ενημέρωση μέσω εφαρμογής ή site για τους χώρους που διαθέτουν παροχές διευκόλυνσης ή είναι επισκέψιμοι από ΑΜΕΑ.
- Σήμανση προσβάσιμη σε όλους: στα ελληνικά, αγγλικά, braille και ηχητικά.
- Προσαρμογή ωραρίου μουσείων τους καλοκαιρινούς μήνες που οι θερμοκρασίες της Σπάρτης είναι ιδιαίτερα υψηλές. Συνιστούνται οι απογευματινές-βραδινές ώρες, που είναι πιο δροσερές, ώστε να είναι πιο πρόσφορο.
- Κατά τους ζεστούς θερινούς μήνες, ένα λεωφορείο να μεταφέρει τους επισκέπτες στην πάνω πύλη του Μυστρά, ώστε να είναι πιο ξεκούραστο για αυτούς.
- Διαδικτυακά ερωτηματολόγια και δημοσκοπήσεις για τη συγκέντρωση στατιστικών στοιχείων. «Συνήθως οι επισκέπτες που φτάνουν στο κιόσκι αναζητώντας πληροφορίες, δεν έχουν ολοκληρωμένη εικόνα για την περιοχή καθώς είμαστε ο πρώτος σταθμός τους. Έτσι δεν μπορούν να ανατροφοδοτήσουν με τις εμπειρίες τους, γι’ αυτό θα ήταν χρήσιμο να υπάρχει διαδικτυακά ένας τρόπος να αναφέρουν τα προβλήματα ή τις εντυπώσεις τους και να καταγράφονται οι παρατηρήσεις τους», επισημάνθηκε χαρακτηριστικά από τους υπεύθυνους της τουριστικής πληροφόρησης στη Σπάρτη.
Δράση εδώ και τώρα
Μια συνολική αποτίμηση, πάντως, βάσει των αποτελεσμάτων της «σφυγμομέτρησης» από ένα δείγμα των 4.000 επισκεπτών που απευθύνθηκαν στο infokiosk, καταδεικνύουν μια προβληματική εικόνα και μια αίσθηση απογοήτευσης ή και δυσαρέσκειας του κοινού σε καίρια ζητήματα. Σε κάποιες περιπτώσεις η -αναπόφευκτη- σύγκριση με άλλες περιοχές αποβαίνει σε βάρος της Σπάρτης και όπως φαίνεται η πραγματική εμπειρία απέχει αισθητά από τις προσδοκίες εκατοντάδων πολιτών που αποζητούν μια ολοκληρωμένη ταξιδιωτική πρόταση.
Οι τοπικές αρχές μπορεί να διαπιστώνουν ανά διαστήματα τόνωση της τουριστικής κίνησης, αριθμητικά, αύξηση του τζίρου επιχειρήσεων κλπ, όμως αυτή είναι η μία πλευρά του νομίσματος, καθώς η μέτρηση της ανάδρασης (feedback) φανερώνει ότι υπάρχει υστέρηση και χαμηλός βαθμός αποδοχής. Δεν αρκεί μόνο να προσελκύσεις κόσμο σε μια περιοχή, αλλά να αποδείξεις ότι έχεις προβλέψει για την κάλυψη αναγκών και προσδοκιών, όπως επιβάλλει η σύγχρονη τουριστική πολιτική και ανάπτυξη. Αλλιώς, με το πηδάλιο συχνά σε «αυτόματο πιλότο» και ξεπερασμένη στρατηγική, ελλοχεύει ο κίνδυνος να χαθεί ο «προορισμός» και τα αδιαφιλονίκητα πλεονεκτήματα να προσφέρουν μόνο παροδικά οφέλη.
Σαφές σε κάθε περίπτωση είναι ότι, για να εξωτερικεύσει ο τόπος το φιλόξενο πρόσωπο που του αρμόζει και να κερδίσει την πλήρη εμπιστοσύνη και ικανοποίηση των «ξένων» του, απαιτούνται αποφασιστικότητα, συνέργεια και διάδραση εμπλεκομένων φορέων και μελετημένες ενέργειες, ώστε να διασφαλιστεί μεταστροφή του κλίματος.
