To ετήσιο τακτικό συνέδριο της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας (ΚΕΔΕ) διεξήχθη στη Ρόδο, στο διάστημα 7 με 9 Νοεμβρίου, υπό την αιγίδα και την παρουσία για πρώτη φορά στην ιστορία τής Ένωσης, της Προέδρου της Δημοκρατίας, Αικατερίνης Σακελλαροπούλου.
Η μεγάλη συμμετοχή που ξεπέρασε τους 1.500 συνέδρους και παρατηρητές, μεταξύ των οποίων δήμαρχοι και εκπρόσωποι όλων των λακωνικών δήμων, ανέδειξε «το μεγάλο ενδιαφέρον του αιρετού πολιτικού προσωπικού του θεσμού, για τα σημαντικά ζητήματα που απασχολούν την Αυτοδιοίκηση Α΄ Βαθμού», όπως περιγράφει η ΚΕΔΕ. Είχε προηγηθεί ένας εκτεταμένος προσυνεδριακός διάλογος, την περίοδο Σεπτεμβρίου-Οκτωβρίου 2024, με τη διοργάνωση 7 ξεχωριστών εκδηλώσεων σε πόλεις της χώρας, μεταξύ των οποίων και το Ναύπλιο σε επίπεδο Πελοποννήσου.
Τα μέλη της ΓΣ της Ένωσης, μετά από εκτενή διάλογο κατά τη διάρκεια των εργασιών του ετήσιου συνεδρίου, αναφέρθηκαν διεξοδικά, αφενός στις σημαντικές πολιτικές και δράσεις που υλοποιήθηκαν από πλευράς ΟΤΑ τα προηγούμενα χρόνια, που είχαν ως αποτέλεσμα να είναι σήμερα «οι δήμοι πιο δυνατοί κι αποτελεσματικοί», όπως επισημάνθηκε. Αφετέρου, έγινε μνεία «στα μεγάλα προβλήματα που εξακολουθούν να απασχολούν τους δήμους και δημιουργούν εμπόδια στην προσπάθειά τους να ανταποκριθούν στις θεσμοθετημένες αρμοδιότητες κι ευθύνες τους, προς όφελος των πολιτών των τοπικών κοινωνιών».
Προτάσεις-βάση
για τη δρομολόγηση λύσεων
Με βάση τον διάλογο που διεξήχθη, το σώμα της ΓΣ της ΚΕΔΕ υιοθέτησε κείμενο πολιτικών θέσεων και προτάσεων, που αποτελεί το ψήφισμα του συνεδρίου της Ρόδου. Θα τεθεί το αμέσως προσεχές διάστημα υπόψη της κυβέρνησης και των πολιτικών κομμάτων του Κοινοβουλίου, προκειμένου να δρομολογηθούν πολιτικές λύσεις στα μεγάλα προβλήματα της Αυτοδιοίκησης. Επίσης, θα κοινοποιηθεί στο σύνολο των δήμων της χώρας -συμπεριλαμβανομένων των λακωνικών- αλλά και της Αυτοδιοίκησης Β΄ Βαθμού. Θα αποτελέσει το πλαίσιο των θέσεων που θα υποστηρίξει η ΚΕΔΕ κατά τη διαδικασία του εθνικού διαλόγου που ξεκινά με πρωτοβουλία του Υπουργείου Εσωτερικών, για τη δημιουργία του νέου Κώδικα και της Χάρτας της Αυτοδιοίκησης.
Για τα μέλη της ΓΣ της ΚΕΔΕ αποτελεί προτεραιότητα «η υλοποίηση μιας ουσιαστικής μεταρρύθμισης στο μοντέλο λειτουργίας τού Κράτους και της Αυτοδιοίκησης, εντός του 2025». Με έμφαση σε πρώτη φάση στις αρμοδιότητες, τη χρηματοδότηση των δήμων, τον ψηφιακό εκσυγχρονισμό και, σε δεύτερη φάση, τη συζήτηση για αλλαγή ή όχι του εκλογικού συστήματος.
Ο «ΛΤ» σταχυολόγησε ορισμένα από τα βασικότερα ζητήματα με τα οποία καταπιάστηκε το ετήσιο συνέδριο της ΚΕΔΕ και τις σχετικές επισημάνσεις και τα καταγράφει.
«Μεταρρύθμιση που θα σηματοδοτήσει
την επανεκκίνηση της Αυτοδιοίκησης»
«Η Χάρτα και ο Νέος Κώδικας της Αυτοδιοίκησης είναι το αναγκαίο, αλλά όχι και το μοναδικό βήμα για να αποκτήσουν οι δήμοι τα απαραίτητα θεσμικά εργαλεία, που θα τους επιτρέψουν να ασκήσουν τις συνταγματικές τους αρμοδιότητες, ώστε να μπει επιτέλους τέλος στην αλληλοεπικάλυψη αρμοδιοτήτων κι ευθυνών μεταξύ όλων των βαθμίδων του Κράτους, που προκαλεί καθυστερήσεις και λειτουργεί ανασταλτικά στο να υλοποιούνται χρήσιμα έργα και δράσεις προς όφελος των τοπικών μας κοινωνιών, προκαλεί προβλήματα και ταλαιπωρία στην καθημερινότητα των πολιτών και γίνεται άλλοθι για λάθη και παραλείψεις, που όλοι μας πληρώνουμε ακριβά», επισημαίνει η ΚΕΔΕ, υπογραμμίζοντας πως «η επανεκκίνηση της Αυτοδιοίκησης στηρίζεται σε ισχυρές βάσεις».
Οι πρόσφατες κατακτήσεις
Σύμφωνα με την ΚΕΔΕ, «το προηγούμενο διάστημα έγιναν σημαντικά βήματα, που καθιστούν σήμερα τους δήμους μας πιο ισχυρούς και πιο αποτελεσματικούς, σε σχέση με το παρελθόν. Συγκεκριμένα:
- Ενισχύθηκε η κυβερνησιμότητα των δήμων μας. Οι νέες αιρετές διοικήσεις που ανέλαβαν τα καθήκοντά τους από την 1/1/2024, μετά την αλλαγή του εκλογικού συστήματος, μπορούν πλέον να εφαρμόσουν τα προγράμματά τους.
- Αναδείχθηκε η ικανότητά μας να διαχειριστούμε με επιτυχία πρωτόγνωρες κρίσεις.
- Έγιναν άλματα προόδου, όσον αφορά τον ψηφιακό μας μετασχηματισμό και την αναβάθμιση των υπηρεσιών που προσφέρουμε στους πολίτες μας.
- Έχουμε στη διάθεσή μας τα περισσότερα χρήματα που είχαν ποτέ δήμοι για την εκτέλεση έργων, αξιοποιώντας πόρους διάφορων χρηματοδοτικών προγραμμάτων (ΕΣΠΑ, Ταμείο Ανάκαμψης, Πρόγραμμα Αντώνης Τρίτσης, κλπ), αν και θα μπορούσαν οι δήμοι να έχουν ενεργότερο ρόλο στη διαμόρφωσή τους.
- Αυξήθηκαν οι πόροι που εισπράττουμε μέσω των ΚΑΠ τα δύο προηγούμενα χρόνια. Όμως 60 μεσαίοι και μεγάλοι δήμοι είδαν μείωση των πόρων τους, εξαιτίας της αύξησης του κόστους μισθοδοσίας.
- Δόθηκαν έκτακτες χρηματοδοτήσεις εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ, για να καλυφθεί μέρος των αυξημένων λειτουργικών μας εξόδων από διάφορες αιτίες (μισθοδοσία προσωπικού, ενεργειακό κόστος, πληθωριστικές πιέσεις, κλπ).
- Με το νέο δίκαιο και διαφανές σύστημα κατανομής των ΚΑΠ, αποδείξαμε την έμπρακτη αλληλεγγύη μεταξύ των δήμων μας, αφού ενισχύθηκαν τα έσοδα των μικρών δήμων και των δήμων της περιφέρειας, χωρίς οι αστικοί δήμοι να έχουν απώλεια πόρων, σε σχέση με το παρελθόν.
- Αποδείξαμε την ενότητά και την αποφασιστικότητά μας να υπερασπιστούμε από κοινού τα συμφέροντα των δήμων και των τοπικών μας κοινωνιών, με την απόφαση μας να προσφύγουμε στο ΣτΕ ζητώντας την ακύρωση της επιβολής του τέλους ταφής, καθώς και διατάξεων του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού, που αλλοιώνει τη φυσιογνωμία των πόλεων μας.
- Διαμορφώσαμε και καταθέσαμε τις θέσεις μας για την θεσμική αναβάθμιση του ρόλου των δήμων, μέσα από ένα “Πολυδιάστατο Πρόγραμμα Μεταρρύθμισης για την Αποκέντρωση και την Αυτοδιοίκηση”, ώστε να πάψουμε να αποκλίνουμε από την Ευρωπαϊκή Αυτοδιοίκηση».
O προτεραιότητες
Η ΓΣ της ΚΕΔΕ διεμήνυσε πως «έχει ξεκάθαρο όραμα για την Αυτοδιοίκηση του 2030». Στο πλαίσιο αυτό, έθεσε ως προτεραιότητες για να γίνει πράξη η επανεκκίνηση της Αυτοδιοίκησης Α΄ Βαθμού, τη συν-διαμόρφωση ενός οδικού χάρτη ο οποίος θα προκρίνει:
«• Την κατάρτιση του νέου Κώδικα και της Χάρτας της Αυτοδιοίκησης, που θα στηρίζεται στην Αποκέντρωση, προβλέποντας ένα νέο σύστημα διοικητικής οργάνωσης της χώρας και της Αυτοδιοίκησης, με ξεκάθαρες αρμοδιότητες για κάθε θεσμό του Κράτους, με βάση τις αρχές της εγγύτητας, της επικουρικότητας και της αποτελεσματικότητας.
• Την κατακόρυφη αύξηση των πόρων της Αυτοδιοίκησης, με περαιτέρω αύξηση των ΚΑΠ με εφαρμογή όσων προβλέπει το Σύνταγμα της χώρας και ο ν.3852, για δήμους που θα διαθέτουν λειτουργική αυτοτέλεια και οικονομική ανεξαρτησία και θα υποστηρίζονται από επαρκείς, θεσμοθετημένους πόρους.
• Την ενίσχυση των δήμων με νέο προσωπικό, προκειμένου να μπορούμε να ανταποκριθούμε στις αρμοδιότητές μας.
• Την ουσιαστική θεσμική και οικονομική αναβάθμιση της καταστατικής θέσης του αιρετού πολιτικού προσωπικού των ΟΤΑ.
• Την αξιοποίηση προς όφελος μας των μεγάλων ευκαιριών που δημιουργούν οι τεχνολογικές εξελίξεις και η τεχνητή νοημοσύνη.
• Την ανάδειξη του ισχυρού μας ρόλου στη διαχείριση των μεγάλων ζητημάτων που μας απασχολούν και θα μας απασχολήσουν τα επόμενα χρόνια, όπως οι συνέπειες της Κλιματικής Κρίσης, τα ανοικτά κοινωνικά ζητήματα (ασφάλεια, στέγαση, φτώχεια), η ενεργειακή αυτάρκεια, η διαχείριση των υδάτων κλπ.
• Την ισότιμη αντιμετώπιση όλων των δήμων, ανεξαρτήτως μεγέθους, με έμφαση στους μικρούς νησιωτικούς και μικρούς ορεινούς δήμους.
• Την περαιτέρω ενίσχυση της διαφάνειας σε όλα τα στάδια διαμόρφωσης και εφαρμογής των αποφάσεων και πολιτικών που αφορούν τη λειτουργία των δήμων, καθώς και στη διαρκή δημόσια λογοδοσία στους πολίτες, για τα πεπραγμένα μας.
• Την αναβάθμιση του αναπτυξιακού μας αποτυπώματος, προκειμένου να αποτελούμε ισχυρό μοχλό ανάπτυξης των τοπικών κοινωνιών, αλλά και πολλαπλασιαστή ισχύος στην εθνική προσπάθεια για αναπτυξιακή επανεκκίνηση της πατρίδας μας.
• Την ανάγκη να ανταποκριθούμε στις σύγχρονες προκλήσεις για πόλεις ψηφιακές, “έξυπνες”, “πράσινες”, βιώσιμες και ανθεκτικές στις απειλές της Κλιματικής Κρίσης».
Βακαλόπουλος: «Συγκρατημένη αισιοδοξία
για το μέλλον των δήμων μας»
Ο δήμαρχος Σπάρτης, Μιχάλης Βακαλόπουλος, ο οποίος ήταν ένας από τους Λάκωνες αυτοδιοικητικούς που παρακολούθησαν τις εργασίες του συνεδρίου, δήλωσε: «Σε ένα κομβικό σημείο για τη βιωσιμότητα των δήμων τόσο οι τοποθετήσεις του υπουργού και του υφυπουργού Εσωτερικών, όσο και το κοινό διεκδικητικό μέτωπο των δημάρχων και των μελών της ΚΕΔΕ σε θέματα οικονομικών πόρων, ανθρώπινου δυναμικού, εκσυγχρονισμού τού θεσμικού πλαισίου της Αυτοδιοίκησης Α΄ και Β΄ βαθμού, διαχωρισμού και εξειδίκευσης αρμοδιοτήτων, διαχείρισης των υδάτων και σε πολλά άλλα, δίνει τη δυνατότητα συγκρατημένης αισιοδοξίας για το μέλλον των δήμων μας».
