Μια αξιοθαύμαστη ζωή γεμάτη προκοπή και διακρίσεις, η οποία όμως δεν ήταν στρωμένη εξ αρχής με ροδοπέταλα, έζησε ο Σωτήρης Βαχαβιώλος, ο Λάκωνας ομογενής από τον Μυστρά, ο οποίος έφυγε από τη ζωή την περασμένη Πέμπτη (6/2), σε ηλικία 79 ετών, στις ΗΠΑ, όπου διέμενε και δραστηριοποιούταν τις τελευταίες 5 περίπου δεκαετίες.
Ο θάνατός του σκόρπισε οδύνη και πένθος στην ελληνική παροικία των ΗΠΑ, τη γενέτειρά του, τον πολυαγαπημένο του Μυστρά που συνήθιζε να επισκέπτεται τακτικά, αλλά κι εν γένει τη λακωνική κοινωνία, που καμάρωνε για τα επιτεύγματα του «δικού της παιδιού».
Tην είδηση της απώλειας γνωστοποίησε η ηγεσία του ομίλου «Mistras Group», αμέσως μετά τον θάνατό του: «Το Διοικητικό Συμβούλιο της “Mistras Group, Inc”, με βαθιά θλίψη ανακοινώνει την απώλεια του Δρ. Σωτηρίου Ι. Βαχαβιώλου, ιδρυτή, επίτιμου προέδρου και μέλους του Διοικητικού Συμβουλίου της εταιρείας, την Πέμπτη 6 Φεβρουαρίου 2025», ανέφερε μεταξύ άλλων ο κολοσσός που έχτισε και ανέπτυξε με διορατικότητα, κόπο και μεράκι ο αείμνηστος Μυστριώτης.
Το κάστρο «Mistras»
που κατέκτησε τη Γουόλ Στριτ
Ως οραματιστής ηγέτης και πρωτοπόρος στον τομέα των μη καταστροφικών δοκιμών (NDT) και της εκπομπής ακουστικών κυμάτων (AE), ο Δρ. Βαχαβιώλος ίδρυσε τη «Mistras» (αρχικά ως Physical Acoustics Corporation) το 1978, αφιερώνοντας περισσότερες από τέσσερις δεκαετίες στη μετατροπή της σε παγκόσμια δύναμη στον τομέα των δοκιμών, των επιθεωρήσεων και της προστασίας περιουσιακών στοιχείων. «Η εξειδίκευση, ηγεσία και αφοσίωσή του στην αριστεία, υπήρξαν καθοριστικά για τη στρατηγική πορεία της εταιρείας και τη διαμόρφωση μιας κουλτούρας καινοτομίας που παραμένει μέχρι σήμερα στον πυρήνα της “Mistras”», επισημαίνουν από τον όμιλο.
Με τις γνώσεις, την εργασία, τη σοφία και το ελληνικό δαιμόνιο, ο Βαχαβιώλος κατάφερε να αναβαθμίσει τον όμιλο «Mistras Group», καθιστώντας τον κορυφαίο στον τομέα της «Ακουστικής Εκπομπής» ως μεθόδου Μη Καταστροφικών Ελέγχων για όλους τους τύπους των υποδομών, από γέφυρες έως πυρηνικούς σταθμούς. Η εταιρεία με έδρα το Princeton Junction, στο Νιου Τζέρσεϊ, ασχολείται με πρωτοποριακή τεχνολογία για την ασφάλεια μηχανών και υποδομών, ενώ το 2020 κατείχε το 85% της παγκόσμιας αγοράς. Προσφέρει σήμερα εργασία σε 5.000 άτομα προσωπικό και μάλιστα θεωρείται ως ένας από τους ομίλους με τους περισσότερους επιστήμονες με διδακτορικούς τίτλους σπουδών (PhD).
Στις αρχές του 2000, με την εξαγορά άλλων εταιρειών του κλάδου της ασφάλειας των υποδομών, κατόρθωσε να διευρύνει τον όμιλο και να κατακτήσει την πρωτοκαθεδρία στον χώρο. Χάρη στην ραγδαία αναπτυξιακή τροχιά και τις επαναστατικές τεχνολογικές εφαρμογές, ο Σωτ. Βαχαβιώλος αξιώθηκε να δει τη «Mistras Group» να εισάγεται το 2009 στο Χρηματιστήριο Αξιών της Νέας Υόρκης, αποτελώντας το γεγονός της χρονιάς για την ομογένεια της Αμερικής. Ο Σωτ. Βαχαβιώλος ήταν ο πρώτος γεννημένος στην Ελλάδα Ελληνοαμερικανός, μάλιστα, που χτύπησε το καμπανάκι της έναρξης των εργασιών στη φημισμένη Γουόλ Στριτ.
«Ένας άνθρωπος τιμής και ακεραιότητας»
«Εκ μέρους ολόκληρης της οικογένειας της “Mistras”, θέλω να εκφράσω την ειλικρινή μας ευγνωμοσύνη για τη ανεκτίμητη συνεισφορά του Δρ. Βαχαβιώλου στην εταιρεία μας, στους μετόχους μας και στις κοινότητες που εξυπηρετούμε», δήλωσε ο Μάνυ Σταματάκης, εκτελεστικός πρόεδρος του ΔΣ του ομίλου, για να προσθέσει: «Δημιούργησε μια πολυσχιδή επιχείρηση που σήμερα παρέχει εργασία σε περισσότερους από 5.000 υπαλλήλους στις ΗΠΑ, τον Καναδά και πολλές άλλες χώρες. Ήταν ένας άνθρωπος τιμής και ακεραιότητας και θα μας λείψει βαθύτατα».
Ο Σωτήρης Βαχαβιώλος και το ΔΣ έλαβαν προσεκτικά μέτρα όλα αυτά τα χρόνια, ώστε να εξασφαλίσουν μια ομαλή μετάβαση και συνέχιση της ηγεσίας. «Η “Mistras” θα συνεχίσει να λειτουργεί κανονικά, χωρίς αλλαγές στη διοίκηση ή στη στρατηγική κατεύθυνση της εταιρείας», επισημαίνεται σχετικά. «Η οικογένεια της “Mistras” θα τιμήσει τη ζωή και την κληρονομιά του Δρ. Βαχαβιώλου τις επόμενες ημέρες. Εν τω μεταξύ, οι σκέψεις και οι προσευχές μας είναι με τη σύζυγό του, την οικογένειά του και τους πολλούς φίλους του σε αυτή τη δύσκολη στιγμή», καταλήγει ο όμιλος που εμπνεύστηκε και δημιούργησε ο Σωτ. Βαχαβιώλος, ονομάζοντας τον «Mistras» για να τιμήσει την καταγωγή του.
Την τελευταία πενταετία η υγεία του κλονίστηκε και ο διαπρεπής Λάκωνας αποσύρθηκε από τα καθήκοντά του ως προέδρου και διευθύνοντα συμβούλου και ανακηρύχτηκε επίτιμος πρόεδρος του ΔΣ του «Mistras Group”».
Τα πρώτα χρόνια και
το μακρύ ταξίδι προς την καταξίωση
Γεννήθηκε το 1946 στον Μυστρά και ήταν ο δεύτερος γιος από τρία παιδιά τού Ιωάννη, κρεοπώλη, και της Αθανασίας, νοικοκυράς. Από μικρός είχε κλίση στα ηλεκτρονικά, και το 1966 αποφάσισε να πάει στο Νιου Τζέρσεϊ, όπου ζούσε η αδερφή του, Βούλα, παντρεμένη με Έλληνα ιερέα. Ακαδημαϊκά διακεκριμένος, έλαβε πτυχίο ηλεκτρολόγου μηχανικού -αποφοιτώντας μάλιστα πρώτος στην τάξη του- από το Fairleigh Dickinson University. Συνέχισε τις σπουδές του με Μεταπτυχιακό (M.S.), Διδακτορικό Φιλοσοφίας (M.Phil.) και Διδακτορικό (Ph.D.) στην Ηλεκτρολογική Μηχανική από το Columbia University School of Engineering. Εκεί γνώρισε και τη μελλοντική σύζυγό του, Ασπασία, κόρη γουνέμπορου από την Κλεισούρα Καστοριάς, με την οποία παντρεύτηκε στα 23 χρόνια του, πριν καν πάρει το πρώτο του πτυχίο. Μαζί της απέκτησε 3 κόρες, τις Αθανασία, Στεφανία και Χριστίνα, που με τη σειρά τους χάρισαν στους γονείς τους 7 εγγόνια.
Μέσα σε μια οκταετία έφτασε να είναι επικεφαλής τμήματος, έχοντας από κάτω του 60 διδακτορικούς ερευνητές και να αναπτύξει 15 πατέντες πάνω στην επεξεργασία σημάτων και στις εφαρμογές προληπτικής συντήρησης υποδομών. Προτού ιδρύσει τη «Mistras», ο Δρ. Βαχαβιώλος εργάστηκε ως επιστήμονας και διευθυντής στα εργαστήρια AT&T Bell Laboratories, όπου ανέπτυξε την εξειδίκευσή του στη ηλεκτρολογική μηχανική και στις προηγμένες τεχνολογίες NDT. Στη διάρκεια της καριέρας του, ο Δρ. Βαχαβιώλος αναγνωρίστηκε ως εταίρος του Ινστιτούτου Ηλεκτρολόγων και Ηλεκτρονικών Μηχανικών (IEEE), της Αμερικανικής Εταιρείας Μη Καταστροφικών Δοκιμών (ASNT) και της Ομάδας Εργασίας Ακουστικών Εκπομπών (AEWG). Διετέλεσε επίσης πρόεδρος (1992-1993) και πρόεδρος του ΔΣ (1993-1994) της ASNT, ενώ έλαβε το χρυσό μετάλλιο της ASNT (2001) και της AEWG (2005), ως αναγνώριση της συνεισφοράς του στον κλάδο, μαζί με πολλά άλλα βραβεία από έγκριτους επιστημονικούς και βιομηχανικούς φορείς.
Εκτός των επαγγελματικών του διακρίσεων, ο Δρ. Βαχαβιώλος υπήρξε ένας από τους έξι ιδρυτές της NDT Academia International το 2008, επιδεικνύοντας την αφοσίωσή του στην προώθηση των μη καταστροφικών δοκιμών σε παγκόσμιο επίπεδο.
Θεμελιώδεις αξίες πατρίδα-οικογένεια
και ο Μυστράς που τον «καλούσε»
«Ο Σωτήρης είχε μια ιδιαίτερη ευαισθησία στα θέματα της οικογένειας και της πατρίδας. Είχε μια απλότητα, μια καλοσύνη και μια κατανόηση ως άνθρωπος που με συγκινούσε. Ήταν ένας βαθιά ευσυνείδητος πατριώτης», ανέφερε για τον Σωτ. Βαχαβιώλο ο συμφοιτητής και φίλος του, Αντώνης Η. Διαματάρης. Και δεν είχε άδικο ο παλιόφιλος του. Ο εκλιπών ήταν μαχητής και αγνός ευπατρίδης, διατελώντας μεταξύ άλλων στις αρχές της πρώτης δεκαετίας του 21ου αιώνα, πρόεδρος της Επιτροπής Παρελάσεως της Νέας Υόρκης. Επίσης, ήταν ένας δραστήριος παράγοντας της ομογένειας, των Αρχών του Οικουμενικού Πατριαρχείου και βραβευμένος από το Ελληνο-Αμερικανικό Ινστιτούτο με το βραβείο «Hellenic Heritage Achievment Award». Είχε δε, ιδιαίτερη πίστη στον Θεό από μικρός, καθώς όπως είχε πει, «πάντα θα κάνω την ευχή μου».
Συνάμα, σε όλη τη διαδρομή του, με γενναιοδωρία και φιλαλληλία έδινε το έναυσμα της κοινωνικής προσφοράς στα στελέχη του ομίλου του και στην νεότερη γενιά των Ελληνοαμερικανών. Λόγω του τρόπου και των δυσκολιών ζωής στα ξένα, πίστευε ακράδαντα ότι νέοι άνθρωποι που διαπρέπουν επαγγελματικά εκεί, αν έβρισκαν στην πατρίδα ένα περιβάλλον αξιοκρατίας και ευκαιριών, δεν θα το σκέφτονταν στιγμή να επιστρέψουν. Εντούτοις, «δεν είμαι εγώ που θα αποτρέψω ένα παιδί με σπουδαίο μυαλό από το να φύγει για να προοδεύσει, από τη στιγμή που δεν υπάρχει πρόοδος στην Ελλάδα. Γι’ αυτό έφυγα κάποτε κι εγώ», είχε πει σε συνέντευξή του στο περιοδικό «Κ» της «Καθημερινής». Είχε εξάλλου σταθερή εμπιστοσύνη στις δυνατότητες του ελληνικού ανθρώπινου δυναμικού και τις ικανότητες της νέας γενιάς.
Σε παλαιότερη συνέντευξή του, ο Σωτ. Βαχαβιώλος είχε εκμυστηρευτεί ότι παιδικό του όνειρο ήταν να γίνει πρωθυπουργός της Ελλάδας. Μπορεί να μην αναμείχθηκε τελικά στην πολιτική σκηνή και να μη διεκδίκησε αξιώματα, ωστόσο με την επιχειρηματική σταδιοδρομία του απέδειξε ότι ήταν μια χαρισματική φυσιογνωμία με έμφυτα ηγετικά προσόντα, απαραίτητα για την αποτελεσματικότητα (και) στα κοινά.
Μέσα στο πλήθος των δραστηριοτήτων του, δεν ξέχασε ποτέ τις λακωνικές ρίζες του, εκεί που πάντα κάτι τον έλκυε να επιστρέφει ξανά και ξανά. Στον λατρεμένο του Μυστρά είχε δημιουργήσει ένα μεγάλο οικογενειακό κτήμα, κάτω από την καστροπολιτεία, αποτελούμενο από χιλιάδες ελαιόδεντρα και δικό του αμπελώνα ως ερασιτέχνης αμπελουργός. Εκεί γίνονταν οι οικογενειακές συνάξεις με την πρώτη ευκαιρία και περίσταση, ιδίως το καλοκαίρι, όπως συνηθίζει ο απόδημος Ελληνισμός. Παιδιά, εγγόνια και λοιποί συγγενείς δεν έχαναν την ευκαιρία να σμίξουν, να γλεντήσουν και να γευτούν την εμπειρία, στα χώματα όπου ξεκίνησαν όλα για τον αυτοδημιούργητο πατέρα, παππού κοκ.
Χ.Π.
