«Με αφορμή την απάντηση του Υπουργείου Πολιτισμού στην ερώτηση που καταθέσαμε στις 31/3/2025, με τίτλο “Τρία νέα αιολικά πάρκα στη Μάνη απειλούν τον αρχαιολογικό χώρο του Μυστρά”, η οποία αφορούσε την εγκατάσταση δικτύου υψηλής τάσης στον αρχαιολογικό χώρο του Μυστρά, διαπιστώνεται ότι οι ανησυχίες που θέσαμε ήταν απολύτως βάσιμες», επισημαίνει η βουλευτής Λακωνίας με το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ, Νάγια Γρηγοράκου.
Σύμφωνα με τη βουλευτή, «το ΥΠΠΟ ομολογεί ότι η Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) της εταιρείας παρουσίαζε σοβαρές ελλείψεις και ανακρίβειες, φθάνοντας μάλιστα στο σημείο να παραλείπει την ύπαρξη του ίδιου του Μυστρά, ενός μνημείου εγγεγραμμένου στον Κατάλογο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO. Η ελλιπής αποτύπωση της χάραξης του δικτύου υψηλής τάσης και η ασάφεια στις αναφορές για τα συνοδά έργα δημιουργούν εύλογες υποψίες για τον τρόπο με τον οποίο επιχειρήθηκε να προωθηθεί το έργο, σε βάρος της πολιτιστικής και φυσικής κληρονομιάς της Μάνης».
Σε κάθε περίπτωση, προσθέτει η Ν. Γρηγοράκου, «θεωρούμε θετικό ότι οι αρμόδιες Υπηρεσίες του ΥΠΠΟ δεν προχώρησαν σε άμεση θετική γνωμοδότηση, αλλά αντιθέτως ζήτησαν πρόσθετα στοιχεία και προγραμματίζουν αυτοψίες προτού διατυπώσουν την τελική τους άποψη. Αναμένουμε τα αποτελέσματα αυτών των αυτοψιών με ιδιαίτερο ενδιαφέρον και θα συνεχίσουμε να παρακολουθούμε στενά την υπόθεση, ώστε να διασφαλιστεί ότι ο Μυστράς, ένα από τα σημαντικότερα μνημεία της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς, θα τύχει της απόλυτης προστασίας που του αξίζει».
Εν κατακλείδι, η βουλευτής υπογραμμίζει: «Η διαφύλαξη του πολιτιστικού μας πλούτου και του φυσικού μας περιβάλλοντος δεν μπορεί να αποτελεί διακύβευμα μπροστά σε οποιαδήποτε επενδυτικά σχέδια. Η προστασία του Μυστρά είναι υπόθεση όλων μας».
Η απάντηση ΥΠΠΟ στη Ν. Γρηγοράκου:
«Οι Υπηρεσίες μας ενήργησαν με γνώμονα
την προστασία της Μάνης και του Μυστρά»
«Η Διεύθυνση Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, διαβίβασε τον Ιούλιο του 2024 στις αρμόδιες Υπηρεσίες του Υπουργείου Πολιτισμού, τη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) του έργου “Αιολικοί Σταθμοί Παραγωγής Ενέργειας (ΑΣΠΗΕ) με τον διακριτικό τίτλο “MORES II”, ισχύος 155,4 ΜW, στην περιοχή “Γαϊδουροβούνι” των ΠΕ Λακωνίας και Μεσσηνίας της Περιφέρειας Πελοποννήσου”.
Το έργο, που αφορά στην εγκατάσταση και λειτουργία ενός αιολικού σταθμού παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας συνολικής ισχύος 155,4 ΜW, χωροθετείται πλησίον αρχαιολογικών χώρων και μνημείων. Oι συναρμόδιες, υπηρεσίες του Υπουργείου Πολιτισμού δεν διατύπωσαν γνώμη επί της εν λόγω ΜΠΕ, διότι διαπιστώθηκαν ουσιώδεις ελλείψεις σε ό,τι αφορά τα αντικείμενα αρμοδιότητάς τους. Ζήτησαν φωτορεαλιστικές απεικονίσεις των αιτουμένων θέσεων εγκατάστασης και των ανεμογεννητριών από τις αρχαιολογικές θέσεις και τα μνημεία και αντιστρόφως, καθώς επίσης αεροφωτογραφίες ή/και λήψεις με drone, αλλά και φωτογραφίες που θα δείχνουν την σχέση των μνημείων και να σημειώνονται στο τοπογραφικό του έργου με την αντίστοιχη γωνία λήψης. Η ενδιαφερόμενη εταιρεία κατέθεσε τον Φεβρουάριο και τον Μάρτιο τ.έ στις συναρμόδιες Υπηρεσίες του ΥΠΠΟ, τεχνική έκθεση φωτορεαλιστικής απεικόνισης με τα ζητηθέντα συμπληρωματικά στοιχεία. Κατόπιν τούτου, επίκειται η διενέργεια αυτοψιών, μετά την ολοκλήρωση των οποίων και με βάση την κείμενη νομοθεσία ως προς την περιβαλλοντική κατάταξη του έργου (υποκατηγορία Α1 της 10ης ομάδας έργων), ο φάκελος της ΜΠΕ θα διαβιβαστεί στις αρμόδιες κεντρικές Υπηρεσίες του ΥΠΠΟ για την κατά νόμο γνωμοδότηση.
Επιπροσθέτως, ως προς τον συσχετισμό του έργου με τον αρχαιολογικό χώρο του Μυστρά, σύμφωνα με την Εφορεία Αρχαιοτήτων Λακωνίας, στο κείμενο της υπό εξέταση ΜΠΕ εσφαλμένα αναφέρεται ότι “Εντός των διοικητικών ορίων των ΠΕ Μεσσηνίας – Λακωνίας δεν εντοπίζονται μνημεία χαρακτηρισμένα ως παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς” (σελ. 5-12, 8-137). Στις σχετικές συνοδευτικές εικόνες σημειώνεται το σύνολο των μνημείων UNESCO της Πελοποννήσου, μεταξύ των οποίων και ο Μυστράς. Αναφορικά με την ηλεκτρική διασύνδεση του έργου, το κείμενο της ΜΠΕ δεν είναι σαφές και λεπτομερές και δεν διευκρινίζεται ούτε αποτυπώνεται η παράλληλη πορεία της με το δίκτυο του ΑΔΜΗΕ. Το εν λόγω υφιστάμενο δίκτυο του ΑΔΜΗΕ έχει εγκατασταθεί στο πλαίσιο του έργου “Αναβάθμιση Υφιστάμενων ΓΜ 150kV: ΓΜ 150 KV Μεγαλόπολη Υ/Σ Σπάρτη Ι – ΓΜ 150 KV Σύστημα – Υ/Σ Σπάρτη ΙΙ – ΓΜ 150 KV Υ/Σ Σπάρτη Ι – Υ/Σ Μολάοι”, η ΜΠΕ του οποίου έχει αδειοδοτηθεί από το ΥΠΠΟ, το 2017, σε συνέχεια του οποίου εκδόθηκε η περιβαλλοντική έγκριση (ΑΕΠΟ) από το ΥΠΕΝ. Το εν λόγω έργο περιλαμβάνει την αναβάθμιση και λειτουργία υφιστάμενων εναέριων Γραμμών Μεταφοράς (ΓΜ) Ηλεκτρικής Ενέργειας ΥΤ 150 kV συνολικού μήκους 110 km στην περιοχή της ΝΑ Πελοποννήσου (Π.Ε. Αρκαδίας και Λακωνίας) και την εγκατάσταση νέων υπόγειων καλωδίων, για τις ανάγκες ηλεκτρικής διασύνδεσης της Κρήτης. Πρόκειται για γραμμικά έργα, που περιλαμβάνουν την αντικατάσταση 302 πυλώνων, εγκατάσταση 2 νέων πυλώνων και αντικατάσταση υφιστάμενων αγωγών. Το έτος 2022, υποβλήθηκε μελέτη τροποποίησης της ΑΕΠΟ, που αφορούσε σε μικρές τροποποιήσεις, πραγματοποιηθείσες κατά τη φάση υλοποίησης του έργου και για τις ανάγκες αυτού, η οποία εγκρίθηκε από τη Γενική Διεύθυνση Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς του ΥΠΠΟ.
Από τα ανωτέρω γίνεται σαφές, ότι οι Υπηρεσίες του Υπουργείου Πολιτισμού ενήργησαν με γνώμονα την προστασία των αρχαιολογικών χώρων και των μνημείων της Μάνης, καθώς και την προστασία Μυστρά, μνημείου εγγεγραμμένου στον Κατάλογο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO. Οι απόψεις τους για το σύνολο του έργου, τόσο της εγκατάστασης των Α/Γ, όσο και για την πραγματοποίηση των συνοδών έργων αυτού (οδοποιία, ηλεκτρική διασύνδεση κτλ.), θα διατυπωθούν μετά και τη διενέργεια της σχετικής αυτοψίας, στην εισήγησή τους προς τις Κεντρικές αρμόδιες Διευθύνσεις του ΥΠΠΟ για την κατά νόμο γνωμοδότηση, σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 4858/2021».
