Οι βραβεύσεις ακτών, μαρινών και τουριστικών σκαφών, για το 2025, ανακοινώθηκαν από την Ελληνική Εταιρία Προστασίας της Φύσης (ΕΕΠΦ), Εθνικό Χειριστή του Διεθνούς Προγράμματος «Γαλάζια Σημαία» στη χώρα μας. Η ετήσια αναγγελία των βραβευμένων με τη Γαλάζια Σημαία, ακτών, μαρινών και τουριστικών σκαφών της χώρας μας πραγματοποιήθηκε την Πέμπτη (15/5) στο Glyfada Golf Gardens στην Αττική.
Η Διεθνής Επιτροπή βράβευσε συνολικά 4.302 ακτές, 736 μαρίνες και 158 τουριστικά σκάφη σε όλο τον κόσμο. Με 623 βραβευμένες ακτές, η Ελλάδα κατέχει και πάλι τη 2η θέση παγκοσμίως ανάμεσα σε 52 χώρες. Αξίζει να σημειωθεί ότι στη χώρα μας παρατηρείται σταθερή ανοδική τάση με αύξηση των βραβευμένων σημείων κάθε χρόνο. Οι βραβεύσεις ξεπερνούν και πάλι τις 600, και στο σύνολο των 52 χωρών που συμμετέχουν στο πρόγραμμα, η Ελλάδα κατέχει το 15% των βραβευμένων διεθνώς ακτών.
Πρώτος νομός στην Ελλάδα αναδείχθηκε ο νομός Χαλκιδικής, με 93 σημαίες και η Περιφέρεια της Κρήτης διατηρεί την πρώτη θέση με 153 σημαίες. Σε επίπεδο των 5 νομών της Περιφέρειας Πελοποννήσου απονεμήθηκαν συνολικά 39 Γαλάζιες Σημαίες: 15 στην Κορινθία, 9 στη Μεσσηνία, 7 στη Λακωνία, 4 στην Αργολίδα και 4 στην Αρκαδία.
Οι Γαλάζιες Σημαίες
που θα κυματίζουν στη Λακωνία
7 στα 7 για τη Μονεμβασία, 0 για την Αν. Μάνη
Σταθερή παραμένει η παρουσία της Λακωνίας στον θεσμό των «Γαλάζιων Σημαιών» για το 2025, με συνολικά 7 βραβευμένες ακτές, που θα ανεμίζουν όλες εντός των ορίων του Δήμου Μονεμβασίας, όπως δηλαδή ακριβώς και το 2024.
Ο Δήμος Μονεμβασίας διατηρεί για ακόμα χρονιά, αποκλειστικά, τις διακρίσεις της Περιφερειακής Ενότητας Λακωνίας, διασφαλίζοντας τη συνέχιση της περιβαλλοντικής ποιότητας και της οργάνωσης των ακτών του. Οι 7 παραλίες που βραβεύτηκαν είναι οι ίδιες με τις περσινές, γεγονός που αποδεικνύει τη σταθερότητα και συνέπεια στις απαιτήσεις του διεθνούς προγράμματος.
Αντίθετα, για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά, ο Δήμος Ανατολικής Μάνης είναι εκτός λίστας των βραβευμένων ακτών. Η τελευταία παρουσία του στον θεσμό της «Γαλάζιας Σημαίας» καταγράφηκε το 2023, με τις παραλίες Γύθειο 2/Σελινίτσα, Μαυροβούνι 1 και Σκουτάρι.
Αναλυτικά οι Γαλάζιες Σημαίες στη Λακωνία για το 2025:
Δήμος Μονεμβασιάς
- Αρχάγγελος
- Μεγάλη Άμμος – Κυπαρίσσι
- Μονεμβασιά
- Νεάπολη
- Παχιάμμος – Πλύτρα
- Πορί
- Τηγάνια
Δείτε όλες τις βραβευμένες ακτές στην έκθεση εικόνων στο τέλος του άρθρου
Το γαλάζιο μένει σταθερό αλλά… στενεύει
Εντούτοις, η μείωση από τις 12 Γαλάζιες Σημαίες που έφτασε, για παράδειγμα, να διαθέτει τη διετία 2015-2016 η Λακωνία, στις 7 του 2025, αποτυπώνει μια σαφή υποχώρηση στη συνολική περιβαλλοντική εικόνα της περιοχής. Αν και ο Δήμος Μονεμβασίας κρατά σταθερά τη σημαία της ποιότητας, η απουσία του Δήμου Ανατολικής Μάνης -ιδιαίτερα μετά τη βράβευση 3 παραλιών του το 2023- υποδεικνύει μια χαμένη ευκαιρία για την τουριστική ταυτότητα της ανερχόμενης -κατά τα άλλα- νοτιοδυτικής Λακωνίας και δη της Μανιάτικης χερσονήσου.
Η συμμετοχή στο πρόγραμμα της Γαλάζιας Σημαίας δεν είναι απλώς τιμητική, είναι δείκτης τοπικής ευθύνης και προτεραιοτήτων. Καθαρά νερά, επαρκείς υποδομές και οργανωμένες υπηρεσίες απαιτούν διαρκή μέριμνα, όχι περιστασιακή προσαρμογή.
Η επιστροφή στις διψήφιες διακρίσεις δεν είναι ανέφικτη, αλλά χρειάζεται στρατηγική βούληση, συνεργασία μεταξύ δημοτικών αρχών και επαγγελματιών του τουρισμού και μια βαθιά κατανόηση ότι, το φυσικό περιβάλλον της Λακωνίας είναι από μόνο του ένα συγκριτικό πλεονέκτημα που αξίζει να αναδεικνύεται και να προστατεύεται.
Το πρόγραμμα «Γαλάζια Σημαία»
Η «Γαλάζια Σημαία» είναι το πλέον αναγνωρίσιμο και διαδεδομένο διεθνώς οικολογικό σύμβολο ποιότητας στον κόσμο. Απονέμεται από το 1987, σε ακτές και μαρίνες οι οποίες πληρούν τις αυστηρές προϋποθέσεις βράβευσης. Απαραίτητη προϋπόθεση για τη βράβευση μίας ακτής με τη «Γαλάζια Σημαία», είναι η ποιότητα υδάτων σε αυτή να είναι «Εξαιρετική». Καμία άλλη διαβάθμιση της ποιότητας, ακόμα και «Καλή», δεν είναι αποδεκτή από το Πρόγραμμα. Η βράβευση έχει διάρκεια ενός έτους.
Πρέπει επιπλέον να τηρούνται και τα υπόλοιπα από τα συνολικά 33 κριτήρια για τις ακτές (38 για τις μαρίνες και 51 για τα σκάφη), τα οποία αφορούν καθαριότητα, οργάνωση, πληροφόρηση, ασφάλεια λουομένων και επισκεπτών, προστασία του φυσικού πλούτου της ακτής και του παράκτιου χώρου και περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση. Τα μεγάλα ταξιδιωτικά γραφεία του εξωτερικού δίνουν ιδιαίτερη σημασία στη «Γαλάζια Σημαία» όταν επιλέγουν τους προορισμούς που προτείνουν στους πελάτες τους, ως εγγύηση των υψηλής ποιότητας υπηρεσιών που προσφέρονται στην ακτή, αλλά και της προστασίας του περιβάλλοντος και της δημόσιας υγείας. Αυτό το γνωρίζουν και το αξιολογούν όλοι οι διαχειριστές ακτών, δήμοι, ξενοδοχεία και κάμπινγκ, που συμμετέχουν στο πρόγραμμα εθελοντικά.
Ιδρυτής και διεθνής συντονιστής του προγράμματος είναι το Ίδρυμα για την Περιβαλλοντική Εκπαίδευση (Foundation for Environmental Education - FEE), που εδρεύει στη Δανία, με μέλη 82 χώρες από όλες τις ηπείρους. Εκπροσωπείται στην Ελλάδα από την Ελληνική Εταιρία Προστασίας της Φύσης (ΕΕΠΦ), την παλαιότερη περιβαλλοντική οργάνωση εθνικής εμβέλειας της χώρας.
Η διαδικασία αξιολόγησης
και βράβευσης
Η ΕΕΠΦ αποστέλλει στους διαχειριστές ακτών και μαρινών, παλαιούς και νέους υποψήφιους, τις αιτήσεις που πρέπει να επιστραφούν σε τακτή προθεσμία. Μετά τον έλεγχό τους οι αιτήσεις προωθούνται στην Εθνική Επιτροπή Κρίσεων (ΕΕΚ) του προγράμματος. Η Επιτροπή εξετάζει τις αιτήσεις και συντάσσει έκθεση με την οποία διαβιβάζει την πρότασή της, με τα στοιχεία των ακτών, μαρινών και τουριστικών σκαφών που θεωρεί άξιες βράβευσης, στη Διεθνή Επιτροπή Κρίσεων (ΔΕΚ), με έδρα τη Δανία, η οποία και μόνη αποφασίζει για τις βραβεύσεις σε όλο τον κόσμο.
Η Διεθνής Επιτροπή Κρίσεων εξετάζει με τη σειρά της τις εκθέσεις και προτάσεις που της διαβιβάζονται από τους εθνικούς χειριστές και αποφασίζει τελεσίδικα για τις βραβεύσεις.
Οι ακτές που έχουν βραβευθεί για τη συμμετοχή τους την προηγούμενη χρονιά, ξεκινούν να ετοιμάζουν την ακτή τους στις αρχές του Ιουνίου. Οι διαχειριστές έχουν το δικαίωμα, αφού ετοιμάσουν την ακτή τους, να παραλάβουν και αναρτήσουν τη Γαλάζια Σημαία έως την 1η Ιουλίου. Δεν μπορούν όμως να την αναρτήσουν, εάν δεν έχουν και τα αποτελέσματα μικροβιολογικών αναλύσεων των νερών για την ακτή τους.
Αξιολογητές από τον Εθνικό Χειριστή, αλλά και τον Διεθνή Συντονιστή, επισκέπτονται, πολλές φορές απροειδοποίητα, τις βραβευμένες ακτές της χώρας μεταξύ Ιουλίου και Αυγούστου και μαρίνες σε όλη τη διάρκεια του έτους και ελέγχουν αν τηρούνται τα κριτήρια του προγράμματος. Προβλήματα ή παραλείψεις που εντοπίζονται κατά την επιθεώρηση γνωστοποιούνται στον διαχειριστή ώστε να αντιμετωπιστούν. Σε περίπτωση σημαντικού προβλήματος απαιτείται από τον Εθνικό Χειριστή η απόσυρση της Γαλάζιας Σημαίας για χρονικό διάστημα 3 ως 15 ημερών, και μέχρι την αντιμετώπισή του, με υποχρεωτική αντίστοιχη πληροφόρηση για το γεγονός στον Πίνακα Ανακοινώσεων. Σε περίπτωση σοβαρής παράλειψης, με εντολή του Εθνικού Χειριστή αποσύρεται οριστικώς η Γαλάζια Σημαία και η ακτή αφαιρείται από τους πίνακες βραβευμένων ακτών. Επισκέπτες των ακτών που εντοπίζουν προβλήματα συχνά αναφέρονται στον εθνικό Χειριστή, αλλά και απ’ ευθείας στον διεθνή συντονιστή.
Έλεγχος της ποιότητας των νερών κολύμβησης
Η ποιότητα των υδάτων κολύμβησης παρακολουθείται κάθε χρόνο από τις Διευθύνσεις Υδάτων των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων και τη Γενική Γραμματεία Φυσικού Περιβάλλοντος και Υδάτων του ΥΠΕΝ, μέσω δειγματοληψιών ελέγχου που γίνονται από διαπιστευμένα από το Εθνικό Σύστημα Διαπίστευσης (ΕΣΥΔ) εργαστήρια.
Το ΥΠΕΝ δημιούργησε το «Μητρώο Ταυτοτήτων Ακτών Κολύμβησης», που αποτελεί υποχρέωση της χώρας μας βάσει της ενωσιακής νομοθεσίας, παρακολουθώντας συστηματικά τις ακτές που συγκεντρώνουν σημαντικό αριθμό λουομένων, παρουσιάζουν οικολογικό, κυρίως, αλλά και αισθητικό ενδιαφέρον ή δέχονται έντονες περιβαλλοντικές πιέσεις. Τα αποτελέσματα των δειγματοληψιών ελέγχου της ποιότητας των υδάτων συνδυάζονται στο Μητρώο με την κατάσταση της ακτής και, μέσω της διαδικασίας αυτής, αποδίδεται ο επίσημος χαρακτηρισμός της ποιότητας των υδάτων σε εθνικό επίπεδο σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία. Κατά την εφαρμογή του προγράμματος παρακολούθησης τηρούνται οι απαιτήσεις της Ευρωπαϊκής Οδηγίας 2006/7/ΕΚ «σχετικά με τη διαχείριση της ποιότητας των υδάτων κολύμβησης», όπως αυτή εναρμονίστηκε στην εθνική νομοθεσία. Τα στοιχεία του Μητρώου αποστέλλονται κάθε χρόνο υποχρεωτικά στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Κριτήρια του προγράμματος
Α. Καθαριότητα θάλασσας και ακτής
- «Εξαιρετική» ποιότητα των υδάτων κολύμβησης που επιβεβαιώνεται με δειγματοληπτικούς ελέγχους όπως ορίζεται από την ενωσιακή και εθνική νομοθεσία.
- Μη απόρριψη στην περιοχή βιομηχανικών και αστικών λυμάτων, χωρίς κατάλληλη επεξεργασία και καθαρισμό.
- Επαρκείς κάδοι απορριμμάτων, που να αδειάζονται σε τακτά διαστήματα καθώς και ειδικοί κάδοι ανακύκλωσης.
- Συνεχής, τακτικός καθαρισμός της ακτής από σκουπίδια, αποτσίγαρα κλπ.
Β. Οργάνωση ακτής
- Συνεχής πληροφόρηση του κοινού για την ποιότητα των υδάτων κολύμβησης, με την ανάρτηση των επίσημων αποτελεσμάτων των μικροβιολογικών αναλύσεων στον υποχρεωτικό πίνακα ανακοινώσεων της κάθε ακτής.
- Σχέδια δράσης για την αντιμετώπιση τυχόν θαλάσσιας ρύπανσης εξ ατυχήματος, με άμεση ενημέρωση του κοινού.
- Απαγόρευση της κίνησης οχημάτων και μοτοποδηλάτων στην ακτή.
- Απαγόρευση της ελεύθερης κατασκήνωσης.
- Επαρκείς εγκαταστάσεις υγιεινής, με ελεγχόμενο σύστημα αποχέτευσης.
Γ. Ασφάλεια επισκεπτών
- Παρουσία εκπαιδευμένων, πτυχιούχων ναυαγοσωστών σε υπηρεσία, σύμφωνα με τις διατάξεις του Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής και τη σχετική νομοθεσία, ή άμεση πρόσβαση σε τηλέφωνο για περίπτωση ανάγκης, σωστικά εφόδια και πρώτες βοήθειες.
- Προσβασιμότητα και παροχή υπηρεσιών για άτομα με ειδικές ανάγκες (ΑΜΕΑ).
Δ. Προστασία της φύσης και περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση
- Έντυπες πληροφορίες και οδηγίες συμπεριφοράς για την ακτή, καθώς και για περιοχές με ευαίσθητο φυσικό περιβάλλον, χλωρίδας και πανίδας, στον παράκτιο χώρο.
- Οργάνωση δραστηριοτήτων από τον διαχειριστή της ακτής, που να επιβεβαιώνουν και να υλοποιούν το ενδιαφέρον του για το φυσικό περιβάλλον της ακτής και την ανάγκη προστασίας του.
- Υλοποίηση συγκεκριμένων δράσεων περιβαλλοντικής εκπαίδευσης για τους επισκέπτες της ακτής.
