Πιθανότατα έχεις ακούσει τον όρο "λεμφαδένες" όταν κάποιος αναφέρεται σε πρήξιμο στον λαιμό ή σε άλλη περιοχή του σώματος. Τι ακριβώς είναι όμως και γιατί παίζουν τόσο σημαντικό ρόλο στο σώμα σου; Μήπως το λεμφικό μασάζ είναι το μυστικό για να νιώθεις καλύτερα και να μειώσεις το πρήξιμο; Τρεις ειδικοί, η καθηγήτρια Ιατρικών Επιστημών Theresa Larkin, η λέκτορας Alison Tomlin και η ερευνήτρια Laurencia Villalba, από το Πανεπιστήμιο του Wollongong, μοιράζονται μέσα από άρθρο τους, την πολύτιμη γνώση τους για το λεμφικό σύστημα και τις εφαρμογές του, όπως το λεμφικό μασάζ.

Τι είναι οι λεμφαδένες και το λεμφικό σύστημα;
Οι λεμφαδένες είναι μικροί "σταθμοί φιλτραρίσματος" που βρίσκονται σε διάφορα σημεία του σώματος, όπως στον λαιμό, τις μασχάλες και τη βουβωνική χώρα. Ανήκουν στο λεμφικό σύστημα, το οποίο είναι κάτι σαν το παράλληλο σύστημα κυκλοφορίας σου.

Το λεμφικό σύστημα αποτελείται από λεμφικά αγγεία που μεταφέρουν ένα διαυγές υγρό που ονομάζεται λέμφος. Η λέμφος περιέχει λευκά αιμοσφαίρια, γνωστά ως λεμφοκύτταρα, που καταπολεμούν παθογόνα όπως βακτήρια και ιούς. Όπως εξηγεί η Theresa Larkin, το λεμφικό σύστημα είναι "ένα μεγάλο μέρος του ανοσοποιητικού σου συστήματος" και σε βοηθά να αντιμετωπίσεις μολύνσεις.

Πώς λειτουργεί το λεμφικό σύστημα;
Σκέψου το λεμφικό σου σύστημα σαν μια "ομάδα καθαρισμού". Κάθε μέρα, περίπου 20 λίτρα υγρού διαρρέουν από τα αιμοφόρα αγγεία σου στους ιστούς. Το μεγαλύτερο μέρος επιστρέφει στο αίμα, αλλά περίπου 3 λίτρα παραμένουν στους ιστούς. Αν αυτά τα υγρά έμεναν εκεί, θα δημιουργούσαν πρήξιμο – γνωστό και ως οίδημα.

Αυτό που κάνει το λεμφικό σύστημα είναι να μαζεύει αυτά τα υγρά και να τα επαναφέρει στην κυκλοφορία του αίματος. Τα λεμφικά αγγεία λειτουργούν ως ένας "μονόδρομος", μεταφέροντας τη λέμφο προς την καρδιά.

Η κυκλοφορία της λέμφου δεν κινείται με την καρδιά σου όπως το αίμα. Αντίθετα, εξαρτάται από τη δική σου κίνηση, την αναπνοή και τις συσπάσεις των μυών σου. Όταν δεν κινείσαι αρκετά, η λέμφος μπορεί να "κολλήσει", με αποτέλεσμα πρήξιμο στα πόδια ή τα χέρια.

Τι μπορεί να πάει στραβά;
Το λεμφικό σύστημα, αν και εξαιρετικά σημαντικό, μπορεί να αντιμετωπίσει προβλήματα. Για παράδειγμα:

- Απλό οίδημα: Μπορεί να προκληθεί αν στέκεσαι ακίνητη για πολλή ώρα, όπως σε μια πτήση.

- Λεμφοίδημα: Ένα πιο σοβαρό πρήξιμο που συμβαίνει όταν το λεμφικό σύστημα μπλοκάρεται, για παράδειγμα, μετά από χειρουργική αφαίρεση λεμφαδένων λόγω καρκίνου.

Σύμφωνα με έρευνα, το λεμφικό σύστημα μπορεί να κουραστεί λόγω καρδιακής ανεπάρκειας, φλεβικής ανεπάρκειας, ηπατικής ή νεφρικής νόσου.

Βοηθά το λεμφικό μασάζ;
Ναι, αλλά μόνο αν γίνεται σωστά. Το λεμφικό μασάζ είναι μια εξειδικευμένη τεχνική που βοηθά στη μετακίνηση της λέμφου από τις περιοχές με πρήξιμο σε περιοχές όπου το λεμφικό σύστημα λειτουργεί καλά.

Μια αυστραλιανή μελέτη έδειξε ότι το λεμφικό μασάζ μπορεί να μειώσει τον πόνο, την κατάθλιψη και την κόπωση σε ασθενείς με καρκίνο. Όμως, η Alison Tomlin, τονίζει ότι "αυτή η μέθοδος απαιτεί εξειδικευμένη γνώση της ανατομίας του λεμφικού συστήματος".

Μπορείς να το κάνεις μόνη σου;
Αν θέλεις να δοκιμάσεις τεχνικές όπως το μασάζ προσώπου ή το gua sha, χρειάζεται να χρησιμοποιήσεις πολύ ελαφριά πίεση, γιατί τα λεμφικά αγγεία βρίσκονται ακριβώς κάτω από την επιφάνεια του δέρματος. Αν και η λεμφική συμφόρηση στο πρόσωπο είναι σπάνια, το μασάζ μπορεί να αυξήσει την κυκλοφορία του αίματος και να σε χαλαρώσει.

Πώς να φροντίζεις το λεμφικό σου σύστημα
Για να κρατήσεις το λεμφικό σου σύστημα σε καλή κατάσταση:

- Κινήσου: Η άσκηση βοηθά στην κυκλοφορία της λέμφου.

- Φάε σωστά: Διάλεξε τροφές πλούσιες σε αντιοξειδωτικά και περιόρισε το αλάτι.

- Διατήρησε υγιές βάρος: Η παχυσαρκία μπορεί να πιέσει τα λεμφικά αγγεία και να προκαλέσει προβλήματα.