Οι έντεκα νερόμυλοι που βρίσκονται στο γραφικό χωριουδάκι Τάλαντα του Δήμου Μονεμβασίας χρονολογούνται από το 18ο αιώνα και έχουν αφήσει ανεξίτηλα τα ίχνη τους στον τόπο. Η ονομασία του χωριού έχει σχέση με την οικονομική ευρωστία των κατοίκων,  λόγω της ύπαρξης των μύλων και των άφθονων τρεχούμενων νερών τα οποία διοχετεύονταν με κανάλια στην Πλύτρα και για τα οποία οι κάτοικοι εισέπρατταν χρήματα. (Τάλαντον = αρχαία λέξη που είναι και μονάδα βάρους, αλλά και νομισματική μονάδα).

Χιλιάδες παραγωγοί συνέρρεαν στα Τάλαντα από τη στενότερη, αλλά και την ευρύτερη περιοχή για να αλέσουν τα  «γομάρια» τους. Έτσι, τα Τάλαντα δέσποσαν για πολλά χρόνια στην οικονομική, κοινωνική και πολιτιστική ζωή της Λακωνίας. Στην συνέχεια, βέβαια, οι μύλοι σίγησαν και κατέρρευσαν. Ο τρίτος νερόμυλος σταμάτησε να λειτουργεί την δεκαετία του 1960, ο βόμβος όμως του νερόμυλου δεν είχε σβήσει στην ψυχή του Ταλαντιανού, που πάντοτε ονειρευόταν την αναβίωση του και επαναλειτουργία του. Με αυτόν τον στόχο, ο Πολιτιστικός Σύλλογος του χωριού, «Αγία Τριάδα» κατόρθωσε να αναστηλώσει τον 3ο νερόμυλο και πλέον λειτουργεί από το 2006.

Τα παραπάνω εξιστορεί στη στήλη «ΣυνΛακεδαιμονίων» ο κ. Ανδρέας Κρητικός, ο οποίος διαθέτει τριπλή ιδιότητα: Είναι επί σειρά ετών δημοτικός υπάλληλος του Δήμου Μονεμβασίας, ορειβάτης, ενώ τα τελευταία χρόνια ασχολείται ενεργά με το πατροπαράδοτο επάγγελμα του μυλωνά στα Τάλαντα. Εκτός των άλλων είναι και μέλος του Συλλόγου των Απανταχού Ταλαντιωτών «Η Αγία Τριάδα».

- Γιατί επαναλειτουργήσατε τον μύλο;
Φυσικά διότι σεβόμαστε και αγαπάμε την παράδοσή μας, τα ήθη και έθιμά μας, τα οποία οφείλουμε να αφήσουμε παρακαταθήκη, στις επόμενες γενιές.

- Τι αλέθετε και σε τί ποσότητες;
Ο νερόμυλος αλέθει κατά βάση σιτάρι, μπορεί όμως να αλέσει κριθάρι, βρώμη καλαμπόκι.  Στην αρχή αλέθαμε μικρές ποσότητες, κατά την επίδειξη σε σχολεία, ομάδες, επισκέπτες κλπ. Με τον καιρό, όμως, άρχισε ο κόσμος να ζητά αλεύρι. Τα πρώτα χρόνια άλεθε περίπου 1000 κιλά στάρι, τώρα πλέον αλέθει ετησίως 8 με 10 τόνους.
 
- Ποιους προμηθεύετε;
Προμηθεύουμε κάποιους φούρνους στην περιοχή, οι οποίοι έχουν μεράκι για καλό ψωμί και πολλές νοικοκυρές οι οποίες ζυμώνουν όπως παλιά ψωμί, παξιμάδια κλπ.

- Τι είναι για σας ο μύλος;
Ο μύλος είναι η αναβίωση του παλιού καλού καιρού, τότε που όλα ήταν αγνά και απλά. Ο μύλος, σε συνδυασμό με το Φαράγγι του Μπαλλή, είναι πόλος έλξης πλέον για την ευρύτερη περιοχή.

- Ποια η επισκεψιμότητά του;
Την τουριστική σεζόν είναι καλή, τους χειμερινούς μήνες έχει έναν ικανοποιητικό αριθμό επισκεπτών.

- Ποιοι σας στηρίζουν στο έργο σας;
Το έργο μας το στηρίζουν, κυρίως, όλοι όσοι παίρνουν αλεύρι (δεν είναι μεγάλο το κέρδος από το αλεύρι, αλλά ο νερόμυλος είναι πλέον αυτόνομος οικονομικά) και όλος ο κόσμος που παραβρίσκεται στις εκδηλώσεις που οργανώνει ο Σύλλογος: 1 Μαΐου στον νερόμυλο, στο πανηγύρι στην τοπική εορτή της Αγίας Τριάδας, στον μεγάλο χορό του Συλλόγου τον Δεκαπενταύγουστο. Ο Δήμος Μονεμβασίας, όσες φορές έχουμε ζητήσει χρηματική ή υλική βοήθεια δεν μας έχει αρνηθεί (όπως τώρα που αναστυλώνουμε τον 1ο νερόμυλο), ενώ υπάρχουν δωρεές μελών και φίλων του συλλόγου κλπ.

- Ποιοι είναι οι στόχοι σας;
Ο μεγαλύτερος στόχος μας είναι να μπορέσουμε να συνεχίσουμε την λειτουργία του 3ου νερόμυλου (είναι ένας αγώνας αρκετά δύσκολος, διότι χρειάζονται αρκετές εργατοώρες, μεράκι, υπομονή και να διαθέτεις αρκετή τρέλα). Ακόμα ένας στόχος μας είναι να γίνει η αναστύλωση του 1ου νερόμυλου η οποία ήδη έχει ξεκινήσει, για να γίνει ένα παραδοσιακό καφεναδάκι και να βρίσκει ο επισκέπτης κάπου να καθίσει να ξεκουραστεί. Επόμενος στόχος μας είναι η σηματοδότηση και των έντεκα νερόμυλων.

- Τι μπορεί να συνδυάσει ο επισκέπτης κατά την παραμονή του στα Τάλαντα;
Επίσκεψη στον νερόμυλο, πεζοπορία στο φαράγγι του Μπαλλή. Είναι ένα οφιοειδές μονοπάτι, οδηγεί τον επισκέπτη σ’ ένα φυσικό τοπίο εκπληκτικής καλλονής, με βαθύσκιωτα πλατάνια, καρυδιές, βάτα, μυρτιές, τρεχούμενα νερά και πέτρες διαβρωμένες από τη συνεχή ροή των υδάτων, πεταλούδες, νεροχελώνες, χέλια κλπ. Επίσης, μπορεί να επισκεφτεί γραφικά εξωκλήσια του χωριού.

- Έχει μυστικά ο καλός ο μύλος;
Φυσικά και έχει. Ο μυλωνάς πρέπει να ξέρει να αλέθει το σιτάρι καλά, υπάρχουν τεχνικές που οφείλει να ακολουθεί, για να έχει ένα πολύ καλό αποτέλεσμα.

- Δημοτικός υπάλληλος, ορειβάτης και μυλωνάς. Πώς συνδυάζονται;
Δημοτικός υπάλληλος εδώ και 35 χρόνια με αγάπη για την δουλειά μου, αλλά ο χρόνος φεύγει γρήγορα, οπότε περιμένω να αποσυρθώ σύντομα, για να επικεντρωθώ, πλέον, στις δύο αγαπημένες μου ασχολίες (μυλωνάς και ορειβάτης). Η ασχολία μου με τον μύλο ως μυλωνάς, προέκυψε μετά την αποχώρηση του Μπαρμπαγιάννη, λόγω ηλικίας. Μου αρέσει και όσο μπορώ θα το κάνω. Επιστροφή στην παράδοση, στη φύση. Το βιβλίο των επισκεπτών σού  δίνει την δύναμη να συνεχίσεις. Ορειβάτης είναι κάτι που δεν περιγράφεται εύκολα με λόγια. Τα συναισθήματα στο βουνό είναι πολύ δυνατά. Ανεβαίνοντας σε μια κορφή αδειάζει εντελώς το μυαλό από τη ρουτίνα της  καθημερινότητας.

Όπως βλέπετε, όλα συνδυάζονται, με αγάπη, μεράκι, παράδοση, φύση και πολλή τρέλα.

Λίγα λόγια
για τον Ανδρέα Κρητικό
Γεννήθηκε το έτος 1961, αποφοίτησε απο το Γενικό Λύκειο Μολάων, υπηρέτησε ως έφεδρος Ανθυπολοχαγός στο στρατό ξηράς. Το 1985 προσλήφθηκε ως γραμματέας στην Κοινότητα Ταλάντων και μέχρι σήμερα είναι υπάλληλος του Δήμου Μονεμβάσιας. Είναι μέλος του Συλλόγου των Απανανταχού Ταλαντιωτών «Η Αγία Τριάδα» απο την ίδρυσή του, πρόεδρος του συλλόγου την τελευταία δεκαετία και μύλωνας εδώ και δύο χρόνια.

Επιμέλεια: Δ. Αβούρης, Χρ. Πετρούλιας

Ενημερωθείτε για όλη την επικαιρότητα της Λακωνίας και όχι μόνο μέσα από τη συνεχή ροή του www.lakonikos.gr. Κάνετε like στη σελίδα και γίνετε μέλος στην ομάδα του lakonikos.gr στο Facebook για να μαθαίνετε τα νέα πρώτοι! Με το κύρος και την αξιοπιστία του "Λακωνικού Τύπου", της μοναδικής ημερήσιας εφημερίδας της Λακωνίας με ιστορία 22 και πλέον ετών